Bu rivayetlerde İmam Mehdî’nin biri çok uzun iki gaybetinin olacağı ve sonrasında da kıyam edeceği belirtilmektedir. Dolayısıyla bu rivayetler henüz gerçekleşmemiş bir durumun haberini vermektedir. İmam Mehdî’nin doğumundan yarım asır önce Şia’nın elinde -Hasan b. Mahbûb es-Serrâd’ın (h. 149-224) Müşeyhe’si ile diğer kitaplarında ve başka müelliflerin eserlerinde- bu rivayetler mevcuttu ve biz bunları ileride ele alacağız.
Bilinci aldığınızda her şey bir hiç olur. Varlık dünyası, bilinç esası üzerinedir. Hatta sizden çekinmesem ‘‘varlık, bilincin tecellisidir’’ derim. Hak Teâlâ ilim ve hikmetin ta kendisidir. Çünkü Hak Teâlâ’nın sıfatları zâtının aynısıdır.
Şeyh Attâr zahirde Ehl-i Sünnet’tendir, Şii değildir. Fakat Hz. Emir’i, Attâr’ın bu şiiri gibi anlatan bir başka şiir zor bulunur. Varlığın esasını Hz. Ali’nin doğumu olarak görüyor...
Peki kendisini nasıl görüyor? Yani kendisine ait bir tasavvura mı sahiptir? Yani Hak Teâlâ kendisini tasavvur mu ediyor? Bir şeyin tasavvuru o şeyin dışındadır. Bir şeyin tasavvuru o şeyin kendisinden farklıdır. Hak Teâlâ’nın kendisini görmesi, kendi kendindeki huzuru demektir. Bu ise huzurun esasıdır. Gören, görülen ve görmek hep O’dur.
Biz yokluğa dair bir anlayışa sahibiz, yokluğun ne demek olduğunu biliriz. Biliriz ki yokluk olmayan, var olmayan şeydir. Bunu biliriz ancak yokluk mevcut değildir. Gerçekliği yoktur, yokluk nerededir? Yokluğun bulunduğu bir yer yoktur ki… Fakat benim ona dair bir tasavvurum var. (kendisine değil, kavramına; haz.)
İmam Bakır’ın (a.s.) şöyle buyurduğuna dair rivayette olduğu gibi: “Kaim'imiz kıyam edince Allah Teâlâ onun elini kullarının başları üzerine tutacak, onunla insanların aklını mükemmelleştirecek, düşüncelerini yetiştirerek kâmil kılacaktır.”
Cennet de aynı şekildedir. Bazıları cennette sürekli yiyip içip yatıldığını düşünüyor. İnsan yiyip içmekten bıkmaz mı? Her şey insanı bıktırır. Cennette bıkmak yoktur; çünkü içinde sükûn yoktur. Cennet sabittir ama sakin değildir. Yani cennet her an bir cilveye sahiptir. Cennette olan bir mümin her an yeni bir cilve görür.