Cenevre Yolunda: Putin Obama'dan, Savaştan Vazgeçtik İlanı Talep Etti

Cenevre Yolunda: Putin Obama'dan, Savaştan Vazgeçtik İlanı Talep Etti

Muhammed Blut

Es-Sefir

Güvenlik Konseyi'nden, Suriye ve kimyasal silahları ile ilgili uluslararası bir karar çıkmadı daha. Fransa, İngiltere ve Amerika; Suriye'yi ve kimyasal silah depoları hususunda BM şartnamesininin 7. bölümünü uygulatmaya çalışıyor. Washington, Suriye rejiminin kimyasal silah depoları ile ilgili gerçek bir pazarlığa doğru gidişinin ciddiyetine dair deliller isterken, Vladimir Putin ve Barack Obama arasında Petersburg'da yarım saat süren görüşme sırasında  Moskova'nın sunduğu garantiler oldu.

Ruslar; Amerika ve Suriye ile kimyasal silah pazarlığının ötesine gidecek ve girişimlerini BM beyannamesine dönüştürecek bir Güvenlik Konseyi başkanlık açıklamasına (Libya tuzağının ardından edindikleri tecrübe ile müttefikleri olan Suriye'nin, sadece rakiplerinin faydalanacağı yükümlülüklerden kurtarmaya çalışarak) izin vermeyecek. Sergey Lavrov, Fransız Dışişleri Bakanı Loran Fabius ile bir defa görüşerek, Rusların girişimini kuşatmaya çalışan Fransız kara bulutlarını ortadan kaldırdı.

Suriye'deki kimyasal silah dosyası altında toplanan Güvenlik Konseyi'nin şahitlik ettiği son saatlere bakılırsa Rus yönetimi müzakere seçeneğine bağlı kalırken bir taraftan yakın koordinasyon ile Tahran ve Şam ile, bir diğer taraftan da kafası karışık ve insiyatif almaktan aciz ABD-Batı  yönetimleri ile çalışmalarına devam ediyor.

Sergey Lavrov, Fransa'nın, Suriye'nin kimyasal silahını sökme, izleme ve denetleme için bir teftiş komitesi kurma, gerekirse de Suriye'nin yükümlülüklerini yerine getirmesi için güç kullanmayı da öneren karar tasarısının ''kabul edilemez'' olduğunu söyledi. Bunun ardından Fransa hızlı bir şekilde, tasarıyı, ana ilke ve hedeflerinin korunması şartı ile değiştirebileceğini ilan etti.

Ruslar; Amerika'yı, çok yüksek olan askeri seçenek ağacından aşamalı olarak indirirken, Barack Obama yönetimi ''diplomatik bir zafer'' elde etmekten aciz duruma geldi. Putin, Obama'dan şaşırtıcı bir şekilde insiyatif fırsatını kaparken, Suriye'nin kimyasal silahları, Güvenlik Konseyinde ''kasları güçlendirmek'' ve ''halatları çekmek'' için kullanılacak bir materyal haline aldı. Özellikle de son beş yıldan beridir eşi görülmemiş bir şekilde popülaritesi azalan -buna delil de Senato ve Temsilciler Meclisi'nden saldırıya onay oranının azalmasıdır- Barack Obama tarafından bu inişi sınırlandırmak için kullanılacak.

Obama ilk şokunu, en az %60 oranında desteğe ihtiyacı olduğu Senato'da yaşadı. İkinci şok ise, 435 vekilden 218'ini alması gerektiği Temsilciler Meclisi'nden geldi. Amerikan basınına göre 250'ye yakın vekil muhalif pozisyonda. Amerikan halkının %60'ı da Suriye'ye herhangi bir askeri operasyona karşı çıkıyor ve bu oran giderek artıyor.

Vladimir Putin Amerikalılara ''Siz bir tarafı itham ederek uluslararası kanunları ihlal ediyorsunuz. Kimyasal silahı kimin kullandığını belirleyecek olan Güvenlik Konseyi'dir'' dedi. Putin aynı zamanda ABD ve müttefiklerinden ellerindeki delilleri Güvenlik Konseyi'ne sunmalarını talep etti. Amerikan istihbaratı ise bu konuda ceplerini boşalttığında, ellerindekinin sosyal medyada dolaşan görüntülerden ibaret olduğu ortaya çıktı.

Ruslar diplomatik kanallar aracılığı ile, Suriye rejiminin kimyasal silah kullanımını engellemek isteyen  Obama yönetimine, bu silahları talep etmelerinin veya uluslararası gözleme tabi tutulmasını istemelerinin kendi çıkarlarına olduğunu anlatmaya çalıştılarsa da karşı taraf böyle bir pozisyon almak istemedi. Ardından Suriye'nin pozisyonunu cebine alan Ruslar G-20 zirvesinde  bu girişimde bulundular.

Bütün bu bilgiler ortaya bir sonuç çıkarıyor: Amerika, Suriye'nin kimyasal silah krizi dosyasında sefil bir yönetim sergileyerek başarısız oldu. Emekli bir Arap diplomata göre ileriki zamanlarda, tabi mevcut krizin tüm aşamaları geçildiğinde, Beyaz Saray liderinin ''dış siyaset ekibini'' tekrar gözden geçirmesi sürpriz olmayacaktır.

Aynı diplomata göre Obama ne yaparsa yapsın Kongre'den istediği sonucu alamayacak. Çok uzak bir seçenek olması ile beraber Obama böyle bir sonuca ulaşabilirse veya iki meclisin birinden onay alarak veya almayarak Suriye'ye sınırlı bir müdahelede bulunursa, ileride bunun hesabı ondan sorulabilir ve şu anda zaten Cumhuriyetçilerin ısrarla Obama ile işbirliğine gitmeyişi ile Oval Ofis'in yaşadığı felçli durum daha da ağırlaşabilir.

Amerikalılar Özgür Suriye Ordusuna ve özellikle Türkiye ve Ürdün'de eğittikleri özel birliklere silah yardımında bulunurken, Suudi istihbaratı başkanı Bender bin Sultan ve ikinci kaybeden olan Türk müttefiki, rejimi devrime senaryolarının buharlaştığı bu zamanlarda, Cenevre'ye gitmeden önce askeri operasyon olmadan sahadaki dengeleri değiştirmeye çalışacaklar.

Önümüzdeki günlerde sahada gelişmeler yaşanabilir. Özellikle Doğu Guta ve Malula'da rejimin operasyonları ile muhalefet daha da zayıflatılabilir.

Çev: Hasan Sivri

medyasafak.com