Yahya Safevi: İmam Hamanei’nin Rehberliği İlahi Bir Lütuftu / 2

Yahya Safevi: İmam Hamanei’nin Rehberliği İlahi Bir Lütuftu / 2
Birinci bölümünü verdiğimiz röportajın ikinci kısmını sunuyoruz...
Ayetullah Hamenei, 1359-1360 (1980-1981) yılları arasında, cumhurbaşkanı seçilmeden ve Ebuzer Camii patlamasından önce çok sık cepheye giderdi. O dönemde çekilmiş fotoğraflar da hâlâ halkın elinde dolaşımda. Bu gidiş gelişler, olayları bizzat gözlemlemesi, İmam Humeyni’yi bilgilendirmesi, askerî meselelere vukufu ile ilgili hatıralarınızdan söz eder misiniz? Nitekim daha sonraları bizzat cepheye katılmasının bereketleri görüldü; savaş coğrafyasını bir komutanın bakış açısıyla en ince ayrıntısına kadar gözlemlemiş olması, bugün ülkenin savunma stratejisini belirlemede etkisini hâlâ açık bir biçimde gözler önüne sermektedir.

Ayetullah Hamanei’nin bizzat cephede bulunması Devrim Muhafızlarına ve besicilere umut oluyor, onlara moral veriyordu; sanki İmam Humeyni cephedeymiş hissi uyandırıyordu. Ayrıca önemli, kader belirleyici dönüm noktalarında Ayetullah Hamanei’nin belirleyici bir rolü vardı. Iraklılar bir keresinde Susengerd’i kuşatmışlardı ve oraya bir de komutan tayin etmişlerdi. Sonra Susengerd özgürlüğüne kavuştu. İkinci defa Susengerd kuşatıldığında Ayetullah Hamanei’nin önlemiyle, çok sayıda Devrim Muhafızı ve besicinin, Düzensiz Savaş Merkezi güçleri ve ordudan bir tümenle birlikte operasyon düzenlemesi kararlaştırılmıştı; ama Beni Sadr izin vermiyordu. Ayetullah Hamanei, İmam Humeyni ve Seyyid Ahmed ile temas kurdu. İmam, ordunun operasyona katılmasını emretti. Ayetullah Hamanei ısrarcı davranmasaydı ve 92. Tümen komutanına (Albay Kasımi) yazı yazmasaydı ve 92. Tümen operasyona katılmasaydı Susengerd kuşatması kırılamazdı.

Dolayısıyla Ayetullah Hamanei’nin önlemleri ve emirleri iki ayrı kuşatmada, Abadan Hisarı ve Susengerd kuşatması, kader belirleyici olmuştur. Varlığı, kararları, yerinde müdahalesi ve kararlılığı savaşın kaderini değiştirdi. Devrim Muhafızları, besiciler, askerler Ayetullah Hamanei’yi dinliyorlardı ama Beni Sadr izin vermiyordu, çünkü başkomutandı ve yürütme gücüne sahipti.

1980 Ağustosundan 1981 Haziranına kadar…

Tam da savaşın başında. Yüksek Savunma Konseyi’nde bir tür karamsarlık hâkimdi. Mühimmatımızın, silahımızın olmadığı söyleniyordu. Ayetullah Hamanei, “Şah onca silah satın aldı, gidin depoları arayın!” diyordu. O günler karamsarlık günleriydi ama Ayetullah Hamanei, Yüksek Savunma Konseyi üyelerine moral aşılıyordu. Siyasi meselelerde de böyleydi.

O dönemde Ayetullah Hamanei’nin kendine has bir tarzı vardı. Beni Sadr’ınkinden çok farklı bir bakış tarzına sahip olmasına rağmen cumhurbaşkanı ile mücahidlerin arasını bulmaya çalışıyordu. Bu konuda ne dersiniz?

Beni Sadr mağrur bir insandı. Hiçbir şeye riayet etmezdi. Ama Ayetullah Hamanei, sabrı ve güçlü mantığıyla ona tahammül gösterirdi. Sanırım savaşın ikinci, üçüncü aylarında Kuveyt Irak’a bir milyar dolar yardım yapmıştı. Yüksek Savunma Konseyi’nde Kuveyt’e karşı da tavır alınması tartışılıyordu. Ayetullah Hamanei savaşın genişletilmemesi gerektiğini, Irak’ın Kuveyt’te gözü olduğunu, bir gün Kuveyt’e saldıracağını söylemişti.

O zaman mı?

Evet, 1359/1980 yılında. Ayetullah Hamanei’nin Irak-Kuveyt ve Fars Körfezi bölgesi meselelerine yönelik derin siyasi-askerî anlayışına bakınız! Yüksek Savunma Konseyi’nde, 1980’de böyle bir öngörüde bulundu. Konsey toplantılarının tutanakları hâlâ mevcut.

Bölgenin siyasi meselelerini ne Beni Sadr ne de başkaları böyle derin kavrayışla değerlendirebilirdi. Ama Ayetullah Hamanei, siyasi, toplumsal ve askerî meselelerde kapsamlı bir bakış açısına sahipti ve cephelerde cesurca varlık gösterdi. Ben Hürremşehir’de bulunmadım ama orada bulunan arkadaşlarım, Ayetullah Hamanei’ye öncü birliğe katılmaması için ısrar ettiklerini ama kendisinin elinde kalaşnikofla her an mermilerin ve patlamaların tehdit ettiği öncü birliğe katıldığını ve asla korkmadığını anlatırlar.

Geçtiğimiz yıl düşman düşünce odası, doğrudan Ayetullah Hamanei’nin şahsını hedef almıştı. Açık mektup yazmak, BBC destekli “Hat ve Nişan-ı Rehber” belgeselinin hazırlanması vb. Beni Sadr bu belgeselde sadece kendisinin cepheye gittiğini, Ayetullah Hamanei’nin gitmediğini, mevcut fotoğrafların cephe gerisinde çekildiğini iddia ediyor. Ayetullah Hamanei’nin o zamandan kalma çok sayıda fotoğrafı ve görüntüsü var. Savaşta faal rol almış bir komutan olarak sizin bu konuda yapacağınız açıklamalar çok önemli…

Ayetullah Hamanei’nin Hürremşehir, Susengerd cephelerinde ve başka cephelerde, ezcümle Ahvaz yakınlarındaki Dub Hardan cephesinde bulunduğu herkes tarafından bilinen, söz götürmez bir gerçektir. Yalnızca kendileri cephelerde varlık göstermediler, cumhurbaşkanı olduktan sonra da iki büyük oğlu Seyyid Mustafa ve Seyyid Mücteba cephelerde ön safta çarpıştılar. Bedr Operasyonu’nda büyük oğlu Seyyid Mustafa’yı Dicle’nin kıyısında gördüm ve “Siz burada şehid olursanız Cumhurbaşkanı’nın oğlunu şehid ettik, derler” dedim. Mihran’da, Kerbela-1 Operasyonu’na öbür oğlu Seyyid Mücteba da katıldı. Ben kendilerini bizzat gördüm. Ayetullah Hamanei’nin güney ve batı cephelerinde ön saflarda savaştığını ve oğullarının savaşa katıldıklarını ben kendi gözlerimle gördüm, bunda kuşku olamaz.

Devrim Muhafızları ile Ordu arasındaki uyum savaşın başında Ayetullah Hamanei sayesinde sağlanmıştı. Devrim Muhafızı komutanlarını kendi oğulları gibi seviyordu. Ordu komutanları da Ayetullah Hamanei ile duygusal bir bağ kurmuşlardı. Ordu ile ordudan daha farklı bir kimliğe sahip olan Devrim Muhafızları Ordusu arasında uyum sağlamak zor bir işti ve bunda en fazla Ayetullah Hamanei’nin payı vardı.

Beni Sadr’ın düşürülmesinden ve Şehid Recai’nin şehadetinden sonra Ayetullah Hamanei cumhurbaşkanı oldu. İmam Humeyni’nin etkisi, Ayetullah Hamanei’nin müdahalesi ve tabii Seyyad Şirazi gibi komutanların işbaşına gelmesinin de etkisiyle Devrim Muhafızları ile Ordu komutanlarını birbirlerine yakınlaştırmak mümkün oldu. Ayetullah Hamanei’nin rehberlik görevine başlamasından sonra silahlı kuvvetler bünyesinde büyük bir değişim oldu. İmam Humeyni’nin mübarek hayatının son zamanlarında Ordu ile Devrim Muhafızları’nı birleştirmek isteyen siyasi bir akım ortaya çıkmıştı. Bu akımın başını Haşimi Rafsancani çekiyordu. Tarım Cihadı Kurumu ile Tarım Bakanlığı’nın ve Bekçi, Jandarma ve Polis kuvvetlerinin birleştirilmesinin ardından komite, Devrim Muhafızları ile Orduyu da birleştirmek istiyordu. Bu çok büyük bir tehlikeydi, hepimiz şiddetle karşı çıkıyorduk. Tabii Devrim Muhafızı komutanlarından muvafakat edenler vardı, ama ben karşı çıkanlardandım ve bunun hem Devrim Muhafızları’na hem Ordu’ya hem de İnkılâp’a zarar vereceğine inanıyordum. Ayetullah Hamanei rehber olur olmaz yürütmeyi durdurdu. “Devrim Muhafızları ve Ordu, İnkılâp’ın iki ayrı gücüdür ve öyle de kalmalıdır” dedi. Bu, hem Devrim Muhafızları hem de Ordu için stratejik bir karardı. İkinci adım, görev alanlarının ayrışmasıydı; yani Devrim Muhafızları Ordusu’na bağlı kara, hava ve deniz kuvvetleri ile Ordu’ya bağlı kara, hava ve deniz kuvvetlerinin görev alanlarının belirlenmesi kararı. Ayetullah Hamanei Genelkurmaylığı bu işle görevlendirdi. Silahlı kuvvetlerin görev alanlarının ayrıştırılması, Ayetullah Hamanei’nin aldığı önemli kararlardan biridir.

20 yıllık tecrübenin ardından bu birleştirmelerin nahoş neticelerinin ülkemiz için nasıl bir tehlikeye dönüştükleri daha iyi anlaşılıyor.

Bugün artık Cihad-ı Sazendegi’den (Yapım Onarım Cihadı) eser yok. Cihadiler İnkılâp’a ve Mukaddes Savunma’ya çok hizmet ettiler. Cepheye beş yüz binden fazla asker gönderdiler, üç-dört binden fazla şehid verdiler. Ama şimdi sahip oldukları bütün insan gücü dağıldı gitti. Yurt genelindeki gücüne rağmen kurumu ortadan kaldırdılar. Tarım Bakanlığımız Tarım Cihadı’nın yerini doldurabildi mi? Onun gibi çalışabilecek bir düşünce yapısına sahip mi acaba?

İmam Humeyni’nin Yüksek Savunma Konseyi’nde iki temsilcisi vardı. Musaddık’ı anma bahanesiyle çıkarılan 14 İsfend 1359 (5 Mart 1981) fitnesinden sonra yetkililerine, hatta cumhurbaşkanına ve kuvvet komutanlarına konuşma yasağı koydu ve sadece iki kişinin, Ayetullah Hamanei ve Dr. Çamran’ın konuşma yapma hakkına sahip olduklarını söyledi. Bu iki büyük şahsiyetin Yüksek Savunma Konseyi’ndeki rollerinden ve işlevlerinden söz eder misiniz?

Şehid Dr. Çamran (r.a) hayatının büyük bölümünü yurtdışında geçirdi. Amerika’da okudu, bir süre Mısır’da ve Lübnan’da kaldı. İran içindeki gelişmeleri ve siyasi grupları çok iyi bilmiyordu. İnkılâp Rehberi ise gerek Meşhed’de gerek başka yerlerde halkın ve mücadelenin içinde yer aldı. Hatta İranşehr’e sürgün edildiğinde Beluçler ve Sünni müminlerle irtibat kurdu. Yıllarca Horasan’da 77. Tümen’in zindanında kaldı ve orada askerî hiyerarşiyi ve nizamı yakından tanıma fırsatı buldu. Ayetullah Hamanei, İnkılâp’tan önce köylüsünden şehirlisine halkla iç içe oldu ve aydın, öğrenci ve okumuş kesimle irtibat kurdu. Dr. Çamran ise hem Mısır’da hem de Lübnan’da gerilla savaşlarına katılmıştı. İran’a döndükten sonra bu tecrübesinden Kürdistan ve Pave’de faydalandı. Pave olayından sonra ben Dr. Çamran’la birlikte birkaç askerî operasyona katıldım; Komala’ya (Kürdistan Devrimci Komitesi) ve Kürdistan Demokrasi Partisi’ne karşı operasyon düzenledik. Ben bu operasyonlarda neredeyse Dr. Çamran’ın bir askeri konumundaydım. Biz, on, on iki Devrim Muhafızı ile birkaç ordu komutanı, mesela Seyyad Şirazi, Dr. Çamran’la işbirliği yapıyorduk. Bu anlattığım olay 1358/1979’da oldu. Şehid Çamran’ın operasyon karargâhı Serdeşt’teydi. Köylülerden para karşılığı bölge hakkında, köylerdeki inkılâp karşıtı örgütlenmeler hakkında bilgi topluyor, sonra da şafak vakti helikopterle gidip bölgeyi kuşatıyor, tutukluyor veya öldürüyordu. Bu operasyonlardan birinde yüksek bir tepeye indiğimizde henüz inkılâp karşıtlarının kahvaltı sofrası ortadaydı, sofranın yanında 60 mm’lik bir havan topu duruyordu. Operasyonlarda önce helikopterle havadan inkılâp karşıtlarına ateş açardık, onlar kaçınca da tepeye iner, etraflarını kuşattıktan sonra köyün içine girer, temizlik yapardık.

Ben Dr. Çamran’ın yanındaydım. Helikopterden indiğimizde bizi kurşun yağmuruna tuttular. Doğal olarak ben yere yattım ama Dr. Çamran yatmadı. “Doktor bey! Yere yatın!” dedim. “Endişelenme! Vurulmamız takdir edilmişse vuruluruz. Bunlara yüz vermek olmaz!” dedi. İkindiüstü helikopterle döndük. Serdeşt’e ulaştığımızda yedi, sekiz devrim muhafızı ile Şehid Seyyad Şirazi’nin orada unutulduğunu fark ettik. Akşam olmuştu. Şehid Çamran çok rahatsız oldu, gece yarısına kadar volta attı. Ben dinlenmeye çekilmiştim. Gece saat ikide Şehid Seyyad ve muhafızlar harita ve pusulanın yardımıyla bölgeye döndüler. Neredeyse gecenin karanlığında, inkılâp karşıtlarının arasından geçerek 30 km yol almışlardı ve Rabat denilen köye ulaşmışlardı. Orada kontrol noktasındaki askerlerimiz onlara ateş açmış. Şehid Seyyad telsizden onlara “Ben Seyyad’ım!” demiş.

1358 sonlarıydı (1980 başı) ve bizim henüz kalaşnikofumuz yoktu; sadece J3 ve APC7 vardı. Yeri gelmişken size bir başka hatıramı anlatayım. Serdeşt Karargâhı’nda ben ve Şehid Seyyad, iki kişiyle cemaat kurar, namazı öyle kılardık. Bir o öne geçer imam olurdu, bir ben. Sabah namazlarında iki kişi olurduk ama öğle namazında sayımız artardı. Bir keresinde bir subay geldi ve bize cemaate katılıp katılamayacağını sordu. Şehid Seyyad “Katılabilirsin” deyince subay “Ama ben namaz kılmayı bilmiyorum” dedi. Seyyad sabırla ve okunaklı bir el yazısıyla namazın nasıl kılındığını bütün ayrıntılarıyla yazdı. Sonra “Biz namazı yüksek sesle kılarız, sen de öğrenirsin” dedi. Bu üç kişilik cemaat namazı dört kişiye çıktı ve böyle böyle sayımız arttı. Şehid Seyyad böyle bir ruh haline sahipti.

Dr. Çamran Düzensiz Savaşlar Merkezi’ni Ayetullah Hamanei’nin himayesinde kurdu. Halk arasından seçtiklerini aldı ve donattı. Gerilla savaşında çok tecrübeli ve bilgiliydi; cesaret açısından da benzersizdi. Operasyonlara bizzat katılır, silah kullanırdı. Morali daima yüksekti ve cesurca savaşırdı. Her türden insanı da çekmeyi başardı. Yüksek Savunma Konseyi’nde de faaldi.

Ayetullah Hamanei askerî meselelere vakıftı. Yüksek Savunma Konseyi’nde yeterli silah ve mühimmata sahip olmadığımızı söyleyen komutanlara Ayetullah Hamanei depoları araştırmalarını salık verirdi. Orduya dair önemli meseleler hakkında bilgisi vardı. Ordu kurumunu ve yapısını çok iyi biliyordu. Bir süre de İmam Humeyni’nin Genelkurmaylık’taki temsilcisiydi. Şu an vazifesini hatırlamıyorum ama etkin bir rolü vardı. Albay Selimi’nin, Yüzbaşı Şehbazi’nin ve sonradan kara kuvvetleri komutanı olan Teğmen Necefi’nin Genelkurmaylık’ta Ayetullah Hamanei ile birlikte çalıştıklarını hatırlıyorum.

Ayetullah Hamanei askerî meselelerle hem ilgiliydi, hem de vakıftı; ayrıca yurtdışındaki siyasi meselelerle ilgili görüş sahibiydi de. Siyasi analizleri vardı. Devrim Muhafızları Ordusu’nu da çok iyi biliyordu. Bir dönem, İmam Humeyni tarafından Devrim Muhafızları Ordusu’na idare amiri olarak tayin edildi; idare amirliği, temsilcilikten daha üst bir makamdır.

Ayetullah Hamanei, Pasdaran Caddesi’ndeki Devrim Muhafızları Ordusu Komutanlığı’nda göreve başladı. O zaman Ebu Şerif operasyon sorumlusu, Cevad Mansuri komutan, Beşareti istihbarat müsteşarıydı. Ayetullah Hamanei’nin göreve başlamasından sonra istihbarat müsteşarı Muhsin Rızayi oldu. Yusuf Furuten de enformasyon müdürü oldu.

Yüsek Savunma Konseyi’nde de Ayetullah Hamanei Muhafızlar Ordusu’nu teçhiz etmek için çok çalıştı; Beni Sadr bize teçhizat vermiyordu. Ayetullah Hamanei kararlılıkla çalışıyordu. Ordu’daki nüfuzu Dr. Çamran’ınkinden daha fazlaydı, ordu mensupları Ayetullah Hamanei’nin sözünü dinlerdi. Ordu komutanları üzerinde, hem Şehid Fellahi hem de Merhum Zahirnejad üzerinde etkiliydi. Azerice konuştuğunda Zahirnejad çok sevinirdi. Allah rahmet etsin, kara kuvvetleri komutanıydı, kendine özgü bir tarzı vardı. Çok güzel Kur’ân okurdu ama sinekkaydı tıraş olurdu. İmam Humeyni’den izin aldığını söylerdi! İyi bir insandı. Bazen Muhafız Ordu’suyla ve Şehid Fellahi’yle arası açılırdı. Ayetullah Hamanei farklı mizaçlara sahip bütün bu insanları dirayetle yönetirdi.

Beni Sadr ile İmam Humeyni çizgisindeki kuvvetler arasındaki tartışma ateşlendiğinde, doğal olarak Münafıklar (Halkın Mücahidleri) ve milliyetçi akımlar başta olmak üzere zamanla kenara itilen ve mevcut durumdan memnuniyetsizlik duyan bütün gruplar Beni Sadr’ı destekledi. Öyle ki işi terör saldırılarına kadar vardırdılar ve sonunda 6 Tir 1360’da (27 Haziran 1981) Ayetullah Hamanei’ye suikast düzenlediler. Ayetullah Hamanei’nin hastanede kaldığı zamandan cumhurbaşkanı seçildiği zamana kadarki sürece ait hatıralarınızdan söz eder misiniz?

Ne yazık ki bu süreçle ilgili pek bir şey hatırlamıyorum. Ayetullah Hamanei’ye suikast düzenlendiği haberini aldığımızda biz cephedeydik. Bütün devrim muhafızları, besiciler ve askerler Ayetullah Hamanei’yi seviyorduk, haber hepimiz için üzücüydü. Ayetullah Hamanei milletvekiliydi, Meclis’te sağlam delillerle Beni Sadr’ın salahiyetsizliğini tartıştı. Mesela Beni Sadr’a şöyle sormuştu: “7 ay savaşı başladığında siz genelkurmay başkanıydınız. Niçin orduyu donatıp savaşa hazırlamadınız?” Tutanakları okuyunuz. İnsaflılıkta benzersizdi. İnsaflıca ve delille konuştu.

Hem de Beni Sadr’ın ipin ucunu kaçırdığı bir zamanda. Gazetesinde -İnkılâb-ı İslami- ağzına geleni yazıyordu ve taraftarlarına akıllarına eseni yapmalarını öğütlüyordu. Buna rağmen Ayetullah Hamanei bu şekilde davrandı.

Çok doğru. İnsaflıca ve delille konuştular ve konuşmayı dinleyen insanlar Beni Sadr’ın gitmesi gerektiğine ikna oldular. On bir milyon oy almıştı. Ayetullah Hamanei’nin konuşmasından sonra halk sokaklarda “Musaddık’ı rehber edindiysen oyumuzu geri ver!” diye slogan attılar.

İslam İnkılâbı tarihini doğru analiz etmede kilit noktalardan biri 1388/2009 fitnesinden önce göz ardı edilen başbakanlık meselesidir. Ayetullah Hamanei cumhurbaşkanı seçildikten sonra Dr. Velayeti’nin başbakan olması istedi ancak oy alamadı. İslam Cumhuriyeti Partisi ve Meclis koalisyon kurmuş, Mühendis Musevi’yi başbakan seçmişti. Ayetullah Hamanei birinci dönem cumhurbaşkanlığı süresince başbakana tahammül gösterdi. İkinci dönem için aday olmak istemediği de çok belliydi. Fakat İmam Humeyni yeniden cumhurbaşkanı olmasına hükmetti. Sonra Muhsin Rızayi İmam’a bir mektup yazdı ve başbakan değişikliğinin askerleri olumsuz etkileyeceğini söyledi. İmam da bu yönde tavır aldı. Acaba cephe Mir Hüseyin Musevi’nin değiştirilmesi konusunda gerçekten bu kadar hassas mıydı?

Ben o zamanlar daha çok cephedeydim ve siyasi gelişmeleri cephe gerisinden takip ediyordum. Siyasi düşünceye sahip Muhsin Rızayi ile Tahran’da bulunan Şemhani gelişmelerin içinde yer aldılar. Ben karargâhlarda Muhsin Rızayi’ye vekâlet ediyor, operasyonları planlıyordum; siyasi gelişmelerden, bilhassa Rehberlik ve Cumhurbaşkanlığı ofisleri arasında yaşanan gelişmelerden çok fazla haberim yoktu. Biz Ayetullah Hamanei’ye cepheyle ilgili raporlar sunuyorduk; yönetime ilişkin siyasi gelişmelere çok girmiyorduk. Bütün fikrim zikrim en az kayıpla zafer kazanmaktı. En fazla tümen komutanlıklarıyla ve Topçu Komutanlığı’yla, hava kuvvetlerinden de Şehid Babayi veya Seyyad Şirazi ile irtibat halindeydim.

Fakat cepheler elinizin altındaydı…

Evet, bu bakımdan kesin bir dille cephelerde Mir Hüseyin Musevi’den söz edilmediğini söyleyebilirim. Cephelerde İmam Humeyni’den sonra kimileri Rehber’in vekilinin resmini, kimileri ise Ayetullah Hamanei’nin fotoğrafını havaya kaldırıyorlardı.

Şunu da söyleyeyim: O dönemde Tahran Devrim Muhafızları Ordusu’nda ve Veli-i Asr (a.f) Garnizonu’nda, Devrim Muhafızları Komutanı Rızayi’yi alaşağı etmek isteyenlerin olduğunu hatırlıyorum. Hatta Meclis’e gidip Haşimi Rafsancani’yle görüştüler. Muhsin Rızayi’nin bazı siyasi tavırları kendisininkiyle uyuşmasa da Ayetullah Hamanei, İmam Humeyni ile görüşüp savaş zamanında komutan değişikliğinin doğru bir karar olmayacağını söyledi.

Çok önemli bir husus bu…

Hem de Muhafızlar Ordusu ile Muhsin Rızayi arasında Genelkurmaylık’ta sorun yaşanırken. Muhsin Rızayi ile bir zaman Seyyidü’ş-Şüheda (a.s) Tümeni’nin bulunduğu Gilangarb’a gitmiştik. Askerler Rızayi’ye olmayacak şeyler söylediler. Ben utandım, sert çıkmak istedim ama Rızayi izin vermedi, sabır gösterip tahammül etti. Muhsin Rızayi’nin değişmesi için baskı yapıyorlardı. O zaman cumhurbaşkanı olan Ayetullah Hamanei, İmam’la görüştü ve savaş zamanında böyle bir kararın maslahata aykırı olacağını delilleriyle ortaya koydu. Bu, son derece sabır, tahammül ve ihlâs isteyen bir iştir. Siyasi açıdan Muhsin Rızayi ile anlaşamasa da böyle bir karara varmış olması dikkate değer bir husustur.

1362-68/1983-89 yılları arasında Ayetullah Hamanei’nin savaştaki rolü neydi?

1362/1983 kışından savaşın sonuna dek Haşimi Rafsancani savaş komutanıydı. Kimi zaman operasyonlar konusunda veya orduyla ilişkiler noktasında Haşimi Rafsancani ile ihtilaf yaşıyorduk. Savaş komutanı sıfatıyla Rafsancani Meclis’te toplantı düzenliyor, Devrim Muhafızları’ndan ve Ordu’dan yetkileri yanına alıp operasyon planlarını Ayetullah Hamanei’ye açıklıyordu. Ordu komutanlarından biri bir plan ileri sürmüştü. Buna göre biz helikopterle Ervend Rud’a (Şattü’l-Arap) ötesine geçip oraya asker indirecek ve köprüyü kapatıp havaya uçuracak sonra da Basra’ya geçecektik. Şelemce’den Hürremşehir’e kadarki alanda askerî deyimle “heliborne” yapacaktık. Biz karşı çıktık. Biz helikopterle oraya asker indirirken Iraklılar yerlerinde oturmayacaklardı pek tabii. Gerçekçi bir operasyon planı değildi asla. O toplantıda Haşimi Rafsancani bana “Sen planını sun!” dedi. “Bu, uygulanabilir bir plan değil. Bu askerleri göz göre göre ölüme sürüklemek olur!” dedim. Haşimi Rafsancini bizimle baş edemediği için Cumhurbaşkanı’nın huzurunda toplantı düzenliyordu. Hem ordu komutanları oradaydı, hem Muhsin Rızayi, hem de Devrim Muhafızları komutanları. Rafsancani toplantıyı yönetiyordu. Ben karşı çıkınca Haşimi Rafsancani biraz kızgınlıkla Ayetullah Hamanei’ye “Bakın işte Devrim Muhafızlarının komutanlarının ruh halini görüyor musunuz!” demişti. Ayetullah Hamanei çok ilginç bir söz söyledi: “Ervend’in öte yanı yemyeşildir ama giriş kapısı yok! Bu plan uygulanabilir değil.” Kısacası plan uygulanmadı.

Bir başka husus da şudur: Ayetullah Hamanei, konuşmalarıyla ve tavırlarıyla halkı seferber etmek istiyordu. Mesela 1365/1986’da altmış beş bin insan geldi cepheye. O dönemde İmam Humeyni’nin Ayetullah Hamanei’yi cepheye gitmekten şeran alıkoyduğunu öğrendik. Belki de şehid olmasından çekiniyordu.

Tabii bu söylediğiniz 1367/1989’da oldu. Düşman saldırılarının sıklaştığı 1989’da Ayetullah Hamanei bir bildiri yayınlamış ve cepheye gideceğini duyurmuştu. Cuma İmamları’nı ve tüm sevenlerini de çağırmıştı.

Savaşın son yıllarında oldu bu. Ayetullah Hamanei vasiyetnamesini yazıp bildiri yayınlamıştı. Savaşın bitmesine iki üç ay kalmıştı. Kuşkusuz cephede bulunması çok etkiliydi. Tümen tümen dolaşmış, teftiş etmişti. Necef Tümeni’nde Şehid Ahmed Kazımi bütün tankları dizmişti. Ayetullah Hamanei bütün tankların önünden geçti. Kamer-i Beni Haşim (a.s) ve Seyyidü’ş-Şüheda (a.s) tümenlerini de… Biz anlaşmayı kabul etmiştik, Iraklılar yeniden saldırıya geçti. Güneybatıdaki ve Halepçe’deki birliklerimizi çağırdık ve kısa sürede Iraklıları yeniden sınır dışına sürdük. Iraklılar Hürremşehir’i tekrar ele geçirmek için gelmişlerdi. Böylelikle müzakere masasında koz sahibi olmak istiyorlardı. Iraklıları uluslararası sınırlara kadar geri püskürttük. Orada Ayetullah Hamanei, Seyyid Ahmed’le telefonla görüştü ve “İlerlemeye devam etsinler mi?” diye sordu. İmam Humeyni, “Biz anlaşmaya bağlı kalacağız. Sınırın ötesine geçmeyin” buyurdu. Bu çok önemli bir husustur.

Ayetullah Hamanei’nin dinlenme odası Huzistan’daki Kerbela Karargâhı’ndaydı. Önceden oraya Gelef denirdi. Güney operasyonundan sorumlu olduğumda adı Şehadet Bekleyenler Karargâhı olarak değişti. Sonradan da Kerbela Karargâhı oldu, hâlâ bu isimle bilinir. Ayetullah Hamanei’nin orada istirahata çekildiği bir odası vardı. Bir öğle yemeğinde -mercimekli pilav vardı- rapor vermek için odasına gittim. Yanında Albay Selimi vardı. “Cumhurbaşkanlığı göreviniz sona eriyor. Sonra ne yapmayı düşünüyorsunuz?” diye sordum. O sırada kaşığı ağzına yaklaştırıyordu; durdu ve “Aga Rahim! Gelecekten bir beklentim yok. İmam, Sistan ve Beluçistan’daki bir jandarma karakoluna din görevlisi olmamı isterse gider olurum; çünkü ben İmam’ın askeriyim” dedi. Sesinde en ufak bir tereddüt belirtisi yoktu. Bu olay cumhurbaşkanlığı süresinin dolmasına çok az kala, 1367/1988 yılında oldu.

Bir keresinde de cepheden dönmüştüm, ikindi vakti Ayetullah Hamanei ile evinde görüşüp operasyonlar hakkında bilgi verdim. Akşam ve yatsı namazını cemaatle kıldık. Sonra bana “Akşam yemeğine kalacak mısınız?” diye sordu. “Âlimlerin sofrasında bereket vardır, izin verirseniz kalırım” dedim. “Yemeğinizi dışarıdan mı söyleyelim, yoksa evde olanı mı yersiniz?” diye sordu. “Evde olanı yerim” dedim. Cumhurbaşkanı’nın akşam yemeği sade bir omletti. Ayetullah Hamanei’nin evine serdiği halı benim evime serdiğim halıdan çok daha eskiydi, tel tel olmuştu. Cumhurbaşkanı’nın hem akşam yemeği hem de halısı, halkınkilerden çok daha sadeydi. Allah şahit abartmıyorum! Gerçekten Ayetullah Hamanei böylesine sade yaşıyor.

Bir keresinde de oğlum Seyyid Hamza ile ofisine gittik. Oğlum üçüncü sınıfta okuyordu. Ayetullah Hamanei oğlumla çok ilgilendi, sonra Cumhurbaşkanlığı masasının çekmecesinden bir tükenmez kalem çıkarıp oğluma verdi. Kalemin başında İmam Humeyni’nin resmi vardı.

Ayetullah Hamanei biz çocuklarımızdan uzakta cephede olduğumuzdan onlarla çok ilgilenir, hepsine sevgiyle yaklaşırdı. Halen de böyledir. Bazen süt çocuklarını getirirler, Ayetullah Hamanei kulaklarına ezan okur. Çok ince ruhludur, kalbi halkına karşı muhabbetle dolu.

Biraz da Ayetullah Hamanei’nin askerî malumatı ve bilgisinden söz eder misiniz?

Ayetullah Hamanei askeri konularda yalnızca taklid mercilerinden ve mollardan değil, bütün dünya liderlerinden daha bilgilidir, benzersizdir.

Sizce insanı hayrette bırakan bu olağanüstü yeteneğin kaynağı ne olabilir?

Yüce Allah, milletimize, hatta Müslüman milletlere Ayetullah Hamanei’nin varlığıyla büyük bir lütufta bulunmuştur. Veli-yi Emr-i Müslimin olarak Ayetullah Hamaney, hem askerî meselelere hem de siyasi, ekonomik, toplumsal meselelere vakıf birçok yönlü bir rehberdir. Kendisiyle görüşen ülkenin aydın insanlarıyla Ayetullah Hamanei’nin nasıl sohbet ettiğine bakın! Sanatçılarla konuşmasına… Sanatçılara hitaben söyledikleri sözler inceliklerle doludur. Siyasetçilerle, yabancı liderlerle konuşmaları da… Geçtiğimiz yıl üç tane İslami Uyanış konferansına ev sahipliği yaptık. Ayetullah Hamanei’nin bu konferanslardaki konuşmalarını okuyun ve bugün teorik düzeyde ABD ve Siyonistler karşısında Müslüman milletlerin nasıl bir rehbere sahip olduğunu görün! Bakınız Ayetullah Hamanei siyaseti ve ilkeleri nasıl açıklıyor. Mısır halkına ve Müslüman milletlere, küfür ve nifak cephesi karşısında, Hizbullah’ı ve Hamas’ı ortadan kaldırması için İsrail’e yeşil ışık yakan ikiyüzlü Arap hükümetleri karşısında nasıl rehberlik ettiğine bakın!

Ben, Ayetullah Hamanei’nin çok yönlü, yönetici, adil, ârif ve fakih bir rehber olduğuna inanıyorum. 192 ülkenin siyasi liderleri arasında, bence, Ayetullah Hamanei başkomutanlık şanına yakışan en bilinçli liderdir; silahlı kuvvetleri ister denizde, ister karada, ister havada çok iyi tanır. Muhtelif düzeylerde askeri stratejileri ve taktikleri çok iyi bilir. Farklı alanlarda görüş sahibi olabilecek ve yalnızca İran halkına değil, bütün Müslüman halklara, hatta insanlığa bu denli muhabbet besleyebilecek başka bir rehber yoktur.

Ayetullah Hamanei’nin atom bombası ve kimyasal silahlar konusundaki fetvası çok açıktır. Bunların haram olduğunu beyan etmiştir. İmam Humeyni’den sonra İmam Mehdi’nin (a.f) inayetiyle Hobregan Meclisi böyle birini İran halkına rehber seçtiği için Allah’a hamd etmemiz gerekir. Bu, Allah’ın lütfundan ve İmam Mehdi’nin inayetinden başka bir şey değildir.

İmam Humeyni on yıl rehberlik etti. Ayetullah Hamanei yirmi küsur yıldır bu sorumluluğu omuzlarında taşıyor. Bu süre zarfında ülkemizin hangi tehlikelerle karşı karşıya kaldığına bakın. 1990’da Kuveyt Savaşı… Iraklılar sabahın beşinde 12 tümenle Kuveyt’e saldırdı ve öğlen on iki olmadan bütün Kuveyt’i işgal etti. Yani Kuveyt hükümeti ve ordusu yedi saatte tarumar oldu.

Devam Edecek…

 

medyaşafak