Suud hanedanının kurucusunun torunları, tahta yaklaştı

Bakhtiar Usmonov

Journal-neo.org

Hanedan'ın kurucusu Abdülaziz bin Suud'un 25. oğlu Selman bin Abdülaziz el-Suud, Suudi Arabistan'ın yeni ve yedinci kralı ilan edildi. 35. oğul  Mukrin bin Abdülaziz el-Suud ise yeni veliaht prens ilan edildi. Herhangi bir sürpriz meydana gelmedi.

En ilginç figür, ikinci veliaht prens. Hanedan kurucusunun 1953'teki ölümünden beri ilk defa, onun bir torunu - 2012 yılında ölen veliaht prens Nayif bin Abdülaziz el-Suud'un oğlu Prens Muhammed bin Nayif – ikinci veliaht prens oldu.  Bu yüzden yakın bir gelecekte El Suud hanedanının üçüncü kuşaktan temsilcileri tahta çıkacak.

Yeni egemen yönetici ve "Harameyn'in bekçisi" ile, ikinci veliaht prensin her ikisinin de güçlü Sudeyri aşiretinden olması da dikkat çekicidir. Geleneksel olarak bu aşiretin üyeleri, krallığın, ana güç kaynaklarını – petrol ve enerji yapılarını – kontrol eden otoriter elitinin önde gelen pozisyonlarda yer alır.

Ortadoğu'nun Arap ülkelerinden pek çok uzmana göre kral Abdullah gerçekte, resmi olarak ilan edilen tarihten çok daha önce öldü. Onlar, Kral Abdullah'ın öteki dünyaya gidişinin, yönetici hanedanın önde gelen üyeleri veliaht prensin ve yardımcısının belirlenmesi konusunda konsensüse ulaşıncaya kadar ilan edilmediğine inanıyor.

Mücadele, vefat eden kral Abdullah'ın oğlu Prens Mutaib'in taraftarları ile, Prens Muhammed'in taraftarları arasındaydı. ABD'nin ikincisinin desteklenmesinden yana olduğu ifade ediliyor. Muhammed'in, babası gibi Washington'la sıkı ittifak çizgisine bağlı olduğu düşünülüyor. 2013 ve 2014 yıllarında düzenlediği ABD ziyaretlerinin, en yüksek standartlarda organize edilmiş olması tesadüf değil.  

31 Aralık 2015 günü yeni kral 80 yaşında olacak. Yaşı ve sağlık sorunları, devlet başkanı olarak görevlerini tam olarak yerine getirmesine çok da fazla izin vermeyecektir. İç sorunları çözme ihtiyacı, Suriye'deki, komşu Yemen ve Irak'taki gelişmelere verilecek tepki, Suud rejimini yıkmaya yemin eden “İslam Devleti” ile mücadele ve bölgesel liderlik için İran'la yürütülen rekabet, kraliyet ailesinin güçlü üyelerini, ikinci veliaht prens konumuna hanedan kurucusunun oğullarından birini değil, enerjik, tutkulu ve planlara sahip torununu tayin etmeye yöneltti. Ortadoğu'nun Arap ülkelerinden bazı uzmanlarını düşüncesine göre, Suudi Arabistan'ın bir sonraki kralı Mukrin değil, Muhammed olacaktır.

30 Ağustos 2015 günü Prens Muhammed 56 yaşında olacak. Muhammed, ABD'de okudu ve bu ülkede Siyaset Bilimi lisans derecesi aldı. Yanısıra FBI ve Scotland Yard'daki anti-terör kurslarına katıldı. 2004 yılından beri İçişleri Bakanlığı'nda çalışıyor ve Temmuz 2012'de babasının ölümünün ardından bu bakanlığın başına geçti.

Bir dönem, babasıyla birlikte Yemen işlerinden sorumluydu. Şubat 2014'ten beri ise Suriye işlerinden sorumlu. 2000'lerin ortalarında, Suudi Arabistan topraklarında El Kaide'yi yenilgiye uğratmak için başarılı bir kampanya yürüttü. Çok sayıda suikast girişiminden kurtuldu.

İçişleri Bakanlığı'ndaki faaliyetleri ve teröristlere karşı izlediği “demir yumruk” politikası nedeniyle, Batılı istihbarat teşkilatlarındaki meslektaşlarından büyük takdir gördü. İçişleri Bakanı olarak atanmasının ardından, ABD'li diplomatların onu, Suudi bakanlığın en Amerikan yanlısı üyesi olarak tanımlaması tesadüf değildir.

Muhammed, 2005-2011 yılları arasında veliaht prens olan amcası Sultan'ın kızıyla evli ve iki kız çocuğu var.

Öteki prenslerin aksine Muhammed, medyayla aktif bir şekilde iletişim kuruyor. Sosyal ağ hesapları var. Kraliyet ailesinin öteki üyelerine kıyasla en az yozlaşmış kişi olduğu düşünülüyor.

Arap uzmanlar Kral Selman'ı, yarım yüzyıldan uzun zamandır devlet iktidarının sacayaklarından olan, titiz, pragmatik ve başarılı bir yönetici olarak tanımlıyor. O, Kral Fahd'ın “sağ kolu” ve Kral Abdullah'ın “güvenilir gölgesi” olarak adlandırılırdı. Ancak Selman'ın vadesi şimdiden doldu. Bir süre sonra, ülkede istikrarı korumak ve iktidar devrini gerçekleştirmek için, devlet başkanı görevlerini kademeli olarak Prens Muhammed'e aktarmaya başlayacaktır.  

Prens Muhammed şüphesiz, Suud Hanedanı'nın otoriter üyelerinin fikirlerini dikkate alacaktır. Zorbalıklara pek izin vermeyecektir. Önceki kral Abdullah tarafından yaratılan ve en üst yöneticinin yakın zamanda aldığı kararlarla takviye edilen, yüksek iktidar çevrelerindeki kontrol ve denge sistemi de, bunun olmasına izin vermeyecektir. Özellikle de kralın oğlu Muhammed bin Selman'ın aynı anda hem Savunma Bakanı görevine, hem de Kraliyet Mahkemesi'nin başına atanması, buna işaret etmektedir.  

Siyaset Bilimi doktoru Bakhtiar Usmonov, yalnızca “New Eastern Outlook” online dergisi için yazmaktadır.

www.medyasafak.net