Latin Amerika’daki en ölümcül 10 CIA müdahalesi (1)

Latin Amerika’daki en ölümcül 10 CIA müdahalesi (1)
CIA, 26 Temmuz 1947 yılından bu yana Arjantin’den Zaire’ye dünyanın her yerinde yüzlerce suikast, askeri darbe ve isyanda rol oynadı. “Özgürlük şampiyonluğuna” rağmen CIA’nin gerçek amacı doğası gereği her zaman emperyalizm olmuştur. İran’da petrol, Guatemala’da muz biçiminde olsa da ABD içişlerine karıştığı her ülkede maddi bir çıkar gözetmiştir.

 

 

 

Telesur / Global Research

 

 

CIA, 26 Temmuz 1947 yılından bu yana Arjantin'den Zaire'ye dünyanın her yerinde yüzlerce suikast, askeri darbe ve isyanda rol oynadı.

 

“Özgürlük şampiyonluğuna” rağmen CIA'nin gerçek amacı doğası gereği her zaman emperyalizm olmuştur. İran'da petrol, Guatemala'da muz biçiminde olsa da ABD içişlerine karıştığı her ülkede maddi bir çıkar gözetmiştir.

 

CIA, hedeflerine ulaşmak için etkili, entelektüel ve karizmatik şahsiyetleri işe koşar. Teşkilat ayrıca tehditlere, kaçırmaya, işkenceye ve suikastlara başvurur. Şiddeti, kaosu ve silahlı isyanı kışkırtır ve temel gıda maddelerinde ve diğer zaruri ihtiyaçlarda kıtlık yaratmak suretiyle halk için ekonomik kaos ve felakete yol açar.

 

Bu türden pek çok örnekteki CIA rolü, belgelenmiş kanıtlar ile aktif ve sabık ajanlarından sızan enformasyonla ifşa edilmiştir.

 

 

1. 1954, Guatemala

 

ABD destekli Jorge Ubico diktatörlüğü halk ayaklanmasıyla 1944'te devrildi. Ubico, halkı abartısızca köleleştirmiş olan United Fruit firmasının gerçek bir uşağı olarak hizmet veriyordu. Resmi güçler, köylüleri ve yerlileri topraklarından sürerek kendi çiftliklerinde çalışmaya zorladılar ve önlerine sadece kırıntı attılar. İtaatsizliğe cesaret edenler Amerikan tarım şirketi (United Fruit) için çalışan polis tarafından vahşi bir şekilde cezalandırıldı.

 

Ayaklanmanın zaferi ülkeye 10 yıllık bir barış getirdi ve bunun zirvesi toprak reformu peşindeki Jacoba Arbenz'in 1951'de seçimleri kazanmasıydı.

 

CIA 1954 yılında PBSUCCES kod adlı operasyonu başlattı. Ülkenin başkenti Guetemala City Amerikan savaş uçakları tarafından bombalandı. Genç Ernesto “Che” Guevara o esnada oradaydı ve işgale doğrudan tanık oldu.

 

Guetemala, darbeden sonraki onlarca yıl boyunca bir dizi askeri idareci elinde vahşi isyan bastırmalarına tanık oldu. 200.000 kişi öldü, bunların çoğu güvenlik güçleri tarafından katledilen köylülerdi.

 

 

2. 1959, Haiti

 

Haiti, Birleşik Devletler için Dominik Cumhuriyeti ve Küba kadar stratejiktir. Bununla birlikte Haiti'deki hikaye farklıdır. Francois Duvalier 1959'da, yani CIA yardımıyla iktidara geldikten iki sene sonra, diktatörlük idaresi karşısında halkta doğan hoşnutsuzluğa cevap olarak “Macoute” adlı, kendine bağlı yerel bir milis gücü oluşturdu. 1961 yılına gelindiğinde Macoute iki kat büyüyerek resmi ordu seviyesine geldi. Gizli polisten daha fazlasıydı ve Amerikan destekli diktatörlere karşı çıkanları terörize etmeyi sürdürdü.

 

Duvalier'in oğlu, CIA destekli halefi Jean-Claude 1971'de babasının yerine geçti ve baskıcı idareyi sürdürdü. Uluslararası Af Örgütüne göre başkanlığı sırasında “1986 yılına kadar hapishaneler ve işkence merkezleri yüzlerce kurbanın canına mal oldu. Gelişigüzel tutuklamalar, işkenceler, gözaltında ölümler, kaçırılma hadiseleri ve politik cinayetler düzenli olarak rapor edilmiştir.”

 

 

3. 1964'te Brezilya'da

 

1960'ların başı Brezilya için inanılmaz dönüşüm yıllarıydı. Başkan Joao Goulart yetişkin okuryazarlığını artırmayı, merkezleri dışarda olan çok uluslu şirketlerin kâr transferlerini vergi düzenlemeleriyle kontrol etmeyi ve halka toprak dağıtmayı hedefleyen “Temel Reformlar” planını uygulamaya başladı.

 

1964'te Goulart bir darbeyle devrildi. Lincoln Gordon, ABD elçisi olarak darbe esnasında Goulart hükümeti karşısındaki muhalefeti desteklemede büyük rol oynadı. 27 Mart 1964 tarihinde Amerikan hükümetine gizli bir mesaj göndererek Humberto Castello Branco darbesinin “gizlice silah, benzin ve petrol yollanarak desteklenmesini” istedi.

 

 

4. Uruguay, 1969

 

1960'larda devrimci hareketler tüm Latin Amerika'yı sarmıştı. ABD, Güney Amerika ulusu içinden etkili sosyalist liderlerin çıktığını görüyordu. “Tupamaros” olarak bilinen devrimci şehir gerillası grubu bunlardan biriydi. Jose “Pepe” Mujica ve karısı Lucia Topolansky da örgütün parçasıydı. Washington elde ettikleri etki ve güçten korktuğundan bunları ortadan kaldırmaya kafayı takmıştı.

 

Nelson Rockefeller, Başkan Richard Nixon ile 1969'da bölgedeki Yanki karşıtı havayı doğrudan gözlemlemek için yaptığı bir Latin Amerika turunda Uruguay'a uğramıştı. Washington'a döndüğünde yetkililere acil bir şeyler yapma uyarısında bulundu.

 

Onlar da Dan Mitrione'yi yollamakta gecikmediler. Mitrione, 1969'da USAID perdesi altında faaliyet yürüten Kamu Güvenliği Ofisini (OPS) idare etmek için Uruguay'a gitti. OPS uzun yıllar boyunca eğitip silah sağlayarak yerel polise destek sundu. Mitrione'nin işkenceyi rutine bağlayan kişi olduğu belirtiliyor.  Kendi sözlerine başvurursak: “Arzulanan etki için muayyen miktarda, belli bir türde ve doğru yerde işkence.”

 

1971'de Juan Maria Bordaberry, Colorada Partisinden başkan seçildi. 1973 Haziranında CIA desteğiyle bir darbeye öncülük etti ve tekrar ordu tarafından devrileceği 1976 yılına dek iktidarda kaldı. Bordaberry ve Condor (Akbaba) Operasyonu eliyle yüzlerce kişi öldürüldü, işkenceden geçirilip hapsedildi, kaçırıldı ve kaybedildi.

 

 

5. Bolivya, 1971

 

Che Guevara, Bolivya'da oligarşi karşıtı bir gerilla savaşı yürütürken 1967'de katledildi. Devrimci liderin CIA destekli bir operasyonla öldürülmesi uluslararası sonuçlar doğurdu.

 

Öte yandan 1970 yılında da General Juan Jose Torres iktidara geldi ve işçiler ve yoksullar lehinde reformlara imza attı. Umut, Bolivya'ya geri dönmüştü. Torres, iktidarının üstünden bir yıldan daha az bir süre geçmişken Komutanlar Cuntasının önderliğindeki kanlı bir darbeyle devrildi. Sivil ve askeri kitlesel direnişe rağmen ordu güçleri acımasız bir şekilde, vahşetle cevap verdiler. Banzer, sonraki yedi yıl boyunca Condor Operasyonu çerçevesinde ve CIA desteğiyle tüm muhalifleri susturarak ülkeyi yönetti.

 

 

Devam edecek…

 

 

Çeviri: Medya Şafak