"Savaş Başlangıcı mı, Hizbullah’a Mesaj mı?"

"Savaş Başlangıcı mı, Hizbullah’a Mesaj mı?"
İsrail’in bu seferki oyunu nedir? Neden bu hassas zamanlarda Suriye toprakları içindeki bir hedefi vurmaya karar verdi? Suriye savaşına direkt müdahil mi oldu? Yoksa saldırı Hizbullah’a yönelik miydi? Bundan sonra ne olur? Bölgesel savaş mı, sert geçecek olan diplomasiler mi? Suriye’nin tepkisi ne olacak?

Sabah Eyüp


El-Menar


İsrail'in bu seferki oyunu nedir? Neden bu hassas zamanlarda Suriye toprakları içindeki bir hedefi vurmaya karar verdi? Suriye savaşına direkt müdahil mi oldu? Yoksa saldırı Hizbullah'a yönelik miydi? Bundan sonra ne olur? Bölgesel savaş mı, sert geçecek olan diplomasiler mi? Suriye'nin tepkisi ne olacak?


Amerikalı, Britanyalı ve diğer bütün analistler nerdeyse oybirliği ile İsrail'in, Suriye-Lübnan sınırına saldırısını ‘'son derece tehlikeli'' olarak yorumluyor: Suriye'deki savaş en sert haliyle devam ediyor. Radikal militanların nüfusu artmakta, Patriot füzeleri Türkiye sınırına yerleştirildi, Hizbullah Suriye'den silah depoluyor, İsrail kuzeyde Demir Kubbesini hazırlıyor, Rusya ve İran ise seslerini yükseltiyor…


İsrail, Suriye içine neden sınırlı bir hava saldırısı yapmaya karar verdi? Herkes İsrail'in bu şekilde davranmasındaki uygunluğa işaret ediyor. Özellikle de ‘'Hizbullah Suriye'den gerçekten tehlikeli silahlar depolayıp bunlarla İsrail'in güvenliğini tehdit ederken'' deniliyor.   Bu konuda birçok gazeteci, İsrail'in Suriye'ye yönelik bu son uyarısının, kimyasal silahların Hizbullah'a ulaştığı anlamına geldiğini belirtiyor.


İsrail'i bu adımı atmaya iten uygunluk ne olursa olsun ‘'Suriye iç savaşta iken doğrudan ilk askeri müdahalesini gerçekleştirmiş oldu.'' Bu açık saldırı, Arap Baharına yapılan ilk açık saldırıdır. Saldırı, krizini çevre ülkelere de taşımış ve en kırılgan olan devlete yapılmıştır. Amerikan gazetesi olan Los Angeles Times'tan Edmond Sandres ve Pastrick Mc.Donnil'in gördüğü de budur. İki yazar da İsrail saldırısının hedefinin, Suriye'deki çatışmalara karışmaktan çok sofistike silahların Suriye'den Hizbullah'a ulaşma ihtimaline karşı caydırma gücü kullanmak olduğunu söylüyor.


İsrail eski hükümetinin güvenlik müsteşarı Moshe Moaz bir gazeteye ''Akla gelen ilk nokta: İsrail'in, Beşşar Esad'ı devirme olaylarını tırmandırmaya karar vermiş olma ihtimalidir'' dedi. Moaz, saldırının Türkiye ve Amerika ile koordineli gerçekleştirildiği ihtimalinden uzak duruyor.


Moaz ve onun gibi İsrail güvenliği konusunda uzman olanlar Times'a ''Esad saldırılara cevap verebilecek halde değil şu an,  ordusunun büyük bir kısmı savaşın iç cephelerinde'' diyorlar.


Bir diğer İsrailli analist ''İsrail şu an kırmızıçizgilerini çiziyor. Karşı tarafın bunu kabul edip etmeyeceğini görmek için beklememiz lazım'' dedi. Ardından ''Bu saldırı İsrail ile Hizbullah arasında devam eden meselelerden bir bölüm idi. İsrail'e göre sınırlı bir adımdı ve İsrail savaş aramıyor'' dedi. İngiliz gazetesi Guardin'dan Jonathan Steel ise ''İsrail'in saldırısı, Suriye çatışmalarına katılma arzusundan çok, İsrail'in Hizbullah ile uzun zamandır süren mücadelesiyle ilişkili bir saldırıydı'' yorumunda bulundu.  Ardından tarafları davet ederek şöyle devam etti : ''Barış içinde yaşamak için en kısa sürede kalıcı bir siyasi çözüm bulunmalı. Çünkü ilişkiler, bundan öncekilerden daha tehlikeli bir hal aldı.''




Tehlike Çanları


İngiltere'deki  Independent  gazetesi de alarm çanlarını çalanlardandı. Suriye'deki iç savaşın, bölgeyi içine alan kapsamlı bir savaşa dönüşebileceği konusunda uyardı. Independent, Suriye'nin etrafında yanıp tutuşmaya hazır tehlikelerden bahsetti. Independent daha sonra ''Suriye'nin çevresindeki tehlikeler herhangi bir anda yanıp tutuşmaya hazır'' diye devam etti. Radikal militan sayısının daha önce olmadığı kadar artabilecek olması ve Esad'ın sahip olduğu kimyasal silahların durumuyla ilgili artan endişelerden bahsetti.  Aynı gazete, İsrail'in saldırısının tek başına terazinin dengesini değiştiremeyeceğini, Suriye rejiminin de, ona yönelik büyük baskılar ve yaptırımlardan dolayı cevap veremeyecek güçte olduğunu ve Hizbullah'ın, saldırı Lübnan topraklarına olmadığı için derhal cevap vermediğini belirtiyor. Uluslararası alandan söz ederken, Suriye'nin müttefiki Rusya'nın, kınamalarını diplomasi kanallarıyla sınırlı tuttuğunu aktardı. Independent ''Bölgedeki güç dengeleri kırılgan'' diyerek karamsar bir bitiriş yaptı.


New York Times'da yayınlanan bir makale, Beyrut'tan işgal altındaki Kudüs'e kadar, bölgedeki önemli değişikliklerden bahsetti: Hizbullah, Esad'ın desteği olmadan da kendine bir gelecek görebiliyor. Kendini, Suriye krizindeki duruşlarından dolayı ona karşı tavır alan Sünnilere karşı korumak zorunda. Bir diğer taraftan, Times'taki makaleye göre ''İsrail, askeri operasyonlardan sonra, hedefteki devleti daha kötü bir senaryoya veya savaşa zorlamamak için susma stratejisine bağlı kalıyor.'' Makaleye göre, Suriyeli yetkililerin, İsrail'in operasyonlarını duyurması da bu stratejiyi bozma girişimiydi. İsrail'in güvenlik danışmanlarından biri Times'a ''İsrail'in operasyonunu duyurmayı seçmeleri, birilerinin ilerde karşılık vereceği anlamına geliyor'' yorumunda bulundu.


Amerikan gazetesi, analistlerden aktardığına göre ise Suriye şu an, İsrail'e karşılık verecek güçte değil. Hizbullah, Lübnan'da sakin bir hava istediğinden dolayı da İsrail ile yeni bir savaş istemiyor deniliyor.


Commentary dergisinin internet adresinde yazan Jonathan Tobin'e göre ''İsrail, geçmişinde olduğu gibi, Amerika ve Batının adına, onların kirli işlerini -bu sefer özellikle Suriye'de- yapmak için saldırdı.'' Tobin ayrıca ''Amerika Birleşik Devletleri, kimyasal silahların kullanılmasına ve Hizbullah'a taşınmasına karşı Suriye'yi uyarmakla yetindi. Gerektiği durumda olduğu gibi bu işe de, Amerikan askeri yerine tehditlere karşı durmak için müdahale eden İsrail askeri oldu'' dedi.


Tobin sözlerini ''İsrail sınırları aştığı için uluslararası eleştiriler alsa da yaptığını, Amerika'nın çıkarına olduğu kadar kendi çıkarına da yapmış oluyor. İsrail'in saldırısına Amerikalılardan, Amerikan dış politikasına engel diye eleştiriler gelse de son saldırı, Amerika ve İsrail'in stratejik ortaklığının ne kadar önemli olduğunu ortaya koydu'' diye bitirdi.


Çev: Hasan Sivri

medyasafak.com