"Koalisyon'un Rahatsızlığı ve Muaz El-Hatip"

Elie Hanna
 

Al-Akhbar
 

Geçici hükümet kurma çalışmaları; Katar, ABD ve Türkiye arasındaki ihtilafların orta yerinde planlanıyor. Washington, Cenevre hattında, Moskova ile birlikte kalmak istiyor. Ankara ve Doha ise, Suriye hükümeti ile çözümün imkansızlığı kanısını empoze etmeye çalışıyorlar.
 

Ahmed Muaz El-Hatip, tekrar spot ışığının altında. Muaz El-Hatip, rakiplerinden çok müttefiklerinden rahatsızlık duymaya başladı. Koalisyon ve çeşitli gruplar, El-Hatip'in anlaşmalı olarak seçilmesinden beri çatışma içindeler. Washington'un, Ankara'nın pelerinin altından çektiği ve kendi yol haritasını empoze etmeye çalıştığı muhalifler, karşıt görüşteki diğer muhalifler ile çatışmadan muzdarip. Koalisyon kurulurken Washington'un en önemli hedefi, muhalefeti tek bir çatı altında toplamak ve birliğini sağlamaktı. Böylec, Suriye krizi çerçevesinde, mesajlarını istediği yere iletebilecek, gündemini ve yol haritasını kendisi belirleyebilecekti. Ama Koalisyon, Suriye Ulusal Meclisinin hastalıklarına gebe kaldı. Muhalefetin içinden bazı hareketlerin muhtelif beklentileri ve diğer sorunlar da bu gebeliğe eklendi.
 

Koalisyondan bazı üyeler, ABD'nin merkezi duruşundaki herhangi bir değişikliği sindiremiyor. İlerleme sağlayabildikleri pozisyonun -kendi görüşlerine göre- Ankara ve Doha'da çizilen ve planlanana benzer bir pozisyon olduğunu düşünüyorlar. Geçici hükümet kurma çalışmalarının sürekli ertelenmesi, Suriye'nin Dostları arasındaki ihtilafın bir yansımasıdır. Amerika Birleşik  Devletleri'nin esas diyalogu (Beşşar Esad'ın kalışı konusunda ihtilaflı olmaları ile birlikte) Rusya ile Cenevre ittifakı çerçevesindedir. Bu ittifak, muhalefeti ve mevcut hükümeti kapsayacak yeni bir geçici hükümet kurmayı öngörüyor.  Dolayısı ile Koalisyon hükümetini oluşturmak ise, Amerika-Rusya diyalogunun açtığı o boşluğu doldurma anlamına geliyor. Washington, Irak'tan ders aldı ve şimdi onu ilgilendiren konu, Suriye'de iktidarın şeklini değiştirmek. Ama sınırlarını ve güvenliğini ilgilendiren bölge ülkeleri - mültecileri kabul eden ve militanların  geçişine izin veren ülkeler ve finansman sağlayan Körfez devletleri-  gibi acele etmek istemiyor. Washington'u ilgilendiren, rejimi olabildiğince zayıflatmak, Rusya ile sürekli açık hattı korumak, silahlı muhalefete şartlı ve ''amaca yönelik'' destek ve radikalleri kırmızı çizgi olarak görmek.
 

Muhalif bir lider Al-Akhbar'a ''Amerika'nın, Ruslar ile ilişkisini ve onlardan ne istediğini tam olarak bilemiyoruz'' diyor. ''Geçici hükümet bir sonraki toplantıda şekillendirilecek, her şey oylamaya bağlı'' diye de ekliyor.
 

Geçici hükümet oluşturma, Koalisyon'un gündemine bir çok defa girdi ama hep kağıt üstünde kaldı. Al-Akhbar'a konuşan bir Koalisyon üyesi ''Çelişen projeler var'' diyor. Arap-Türk ve Washington-Batı arasındaki ihtilaflar sorusuna da ''Batılıların tolerans gösterdiği Arap değil de Arabistan-Katar-Türkiye projesi'' diye cevap veriyor.
 

Önceki gün, El-Hatip'in, yakın bir zamanda geçici hükümet oluşturulması karşısındaki görüşü sızdırıldıktan sonra, bir Koalisyon üyesi, Koalisyon liderine yönelik eleştiri dalgaları büyüyor yorumunda bulundu: ''Sonuçta El-Hatip destekçileri azınlıkta ve güç dengelerini değiştiremez'' diye ekledi.
 

Koalisyon'un siyasi yapısının bir üyesi olan Semir Naşer de, Hatip'in önerdiği Rus-İran pozisyonuna yakın olduğunu söylüyor. Şeyh Hatip'e bu zor zamanlarda desteğin az olduğu söylenebilir. Ayrıca Koalisyon'un içinde, geçici hükümeti -uluslararası güçlerin desteğini almazsa silahsız ve yardımsız bırakılabilecek hükümeti- hızlı bir şekilde kurmadan önce sağduyulu davranmayı öne çıkaran güçler var. Buna karşılık Semir Naşer ''Geçici hükümetin kurulması, Esad'ın meşruiyetini yok etmek için zorunludur ve siyasi ve askeri kurumların devrilmesinden önceki süreci yönetecek  bir alternatif bulunması gerekiyor'' diyor. Geçici hükümet oluşturma fikrine destek verenler ''uluslararası toplumun verdiği sözlere bağlı kalmasını'' istiyor.
 

El-Hatip'in yakın zamanda geçici hükümet kurma görüşüne karşı olması, görevini bırakabileceğinin ipucunu veriyor. Koalisyon'un genel sekreteri Mustafa Sbaa, El-Hatip'ten, Koalisyon'un yeni bir yönetim için çalışma yapmasını istedi. El-Hatip bir sonraki toplantıda yeni bir öneride bulunacağını da söyledi: ''Önümüzdeki süreçte, bana gür sesleriyle mesajlar göndermeye çalışan sevgili kardeşlerimiz, pozisyonumu koruma meraklısı olduğumu ve bu konumumdan herhangi bir şey beklediğimi düşünmesinler diye, çalışılmak üzere yeni bir öneri sunacağım''.
 

El-Hatip'in bu sözleri, Koalisyon'un bir üyesine göre, Koalisyon için cazip sözlerdir. Üye ayrıca ''Gelecek toplantıda bir çok öneri sunulacak bunların en başında da, üyelerin performansının değerlendirilmesi olacak'' dedi.
 

Suriye muhalefetinin bir diğer tarafında da, Rus Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, muhalif Heysem Menna'yı kabul etti. Toplantıdan önce Lavrov ''Muhalefetin dış destekçilerinin çoğu, diyalog ve  şiddetin durdurulması sürecini engellemeye çalışıyor'' dedi. Ardından Menna ''Muhalafetin, Suriye yönetimi ile müzakereler için, geneli kapsayan bir kurul oluşturması gerekiyor'' açıklamasını yaptı. Lavrov ile görüşmeden sonra ise Menna ''Suriye krizinin barışçıl ve siyasi yoldan çözümü, Moskova'dan geçiyor'' şeklinde konuştu.
 

Avrupa Birliği ülkelerinin bazı dışişleri bakanları arasında, Suriye muhalefetini daha çok silahlandırma konusunda karşıt görüşler mevcut. Brüksel'de toplanan bakanlar ve Birleşmiş Milletler ve Arap Birliği Temsilcisi Akhdar İbrahimi, önceliğin siyasi çözüm olduğunu ve bunun zorunlu bir durum teşkil ettiğini tekrarladılar.
 

Sahadan bir kaç not aktaralım: Şam'ın, Devliee mahallesine, havan toplarının düşmesi sonucu 3 sivil vatandaş hayatını kaybetti. Teşrin stadında ise, Banyas ve Eliye atakımları arasında oynanmkata olan maç sırasında stada havan topu düştü ve 10 vatandaş yaralandı. Suriye ordusu Rakka'da, toplu halde bulunan silahlı muhaliflere hava saldırısında bulundu.
 

Çev: Hasan Sivri
 

medyasafak.com