peki kendisini nasıl görüyor? yani kendisine ait bir tasavvura mı sahiptir? yani hak teâlâ kendisini tasavvur mu ediyor? bir şeyin tasavvuru o şeyin dışındadır. bir şeyin tasavvuru o şeyin kendisinden farklıdır. hak teâlâ’nın kendisini görmesi, kendi kendindeki huzuru demektir. bu ise huzurun esasıdır. gören, görülen ve görmek hep o’dur.
biz yokluğa dair bir anlayışa sahibiz, yokluğun ne demek olduğunu biliriz. biliriz ki yokluk olmayan, var olmayan şeydir. bunu biliriz ancak yokluk mevcut değildir. gerçekliği yoktur, yokluk nerededir? yokluğun bulunduğu bir yer yoktur ki… fakat benim ona dair bir tasavvurum var. (kendisine değil, kavramına; haz.)
ben çok yaygın olan bir görüşün aksini söyleyeceğim, bunu diyeyim. ben her aşkı hakiki görüyorum, ben mecazi aşk diye bir şey kabul etmiyorum. kişi gerçekten âşık olmuşsa onun zahiri aşkı da bence hakiki aşktır.
imam buharî’nin kendisi bütün sahih hadisleri eserine almadığını açıkça dile getiriyor. yani bu durumda imam buharî ezberlemiş olduğu sahih hadislerden sadece 1/25’ini eserine almış oluyor. imam buharî’nin nakletmediği bu sahih hadisler başka kaynaklarda mevcuttur.
kendine ulaşınca başkasından kurtulur. kendi yalnızlığını bulunca da kendi yalnızlığının hak teâlâ’nın yalnızlığının bir mazharı olduğunu görür. insan allah’a sahip olduğu zaman artık başka ne isteyebilir? arifin dediği gibi eğer o’na ait olursan artık her şey senin olur, her şey sana yönelir.
islam tarihi, güneydoğu avrupa'da milliyetçilik ve dini dönüşüm alanında uzman kanadalı-arnavut tarihçi dr. olsi jazexhi, balkans post ile yaptığı ropörtajda, amerika arnavutluk'u uluslararası cihatçılık için güvenli bir bölgeye çeviriyor, dedi. ropörtajın tam metnini aşağıda okuyabilirsiniz.
elbette “hakiki hayat nurdur” konusu hakkında imam cafer sadık (a.s.) da şöyle buyuruyor: “talebtu nurel hayat fi’t-tefekkürü ve’l-buka.” (hayat nurunu tefekkür ve ağlayışla istedim.) imamlarımız akla çok büyük değer veriyorlar. “ben hayatın nurunu tefekkür ve gözyaşı ile elde ettim” diyor. “buka” (ağlamak), akıl ile birlikte olduğunda ne kadar da güzel oluyor.
aklın tatmasına örnek sanatçılardır. sanat işte böyle ortaya çıkıyor. sanatçı, aklı tat alan kimsedir. kavram yaratmıyor, tadıyor. sanatçı kavram yaratmaksızın kendi tattığına ulaşıyor. akıl tadar, zevk aklın tadışıdır. o halde şuhûd aklın görmesidir, zevk ise aklın tatmasıdır. demek ki akıl olmadan ne şuhûd olur ne de zevk.
insan bir şeylerini unutabilir; ama insan “ben”i unutabilir mi? allah korusun bir kişi bir kaza yapabilir ve komaya girebilir. o hastanedeyken mekânı zamanı, nerde olduğunu vs. her şeyi unutabilir. hatta ismini bile unutabilir. ancak “ben”ini unutabilir mi? yani “ben” olduğunu unutamaz. ismini bile unutabilir, ama ben demeye devam eder. işte o ben huzurdur.
asli başlangıç, yani hak teâlâ... her şey hak teâlâ ile başlar. peki nerede biter? mutlaka hak’ta bitmelidir. her şey hak teâlâ ile başlar ve her şeyin sonu da hak teâlâ’ya varır. bakın kur’an ayeti ne diyor? “kema bedeekum teûdûn” (sizi başlangıçta yarattığı gibi (yine o’na) döneceksiniz.) (araf:29)
fakat buradaki eksiklik arz ettiğim gibi fikir ve zikrin birlikte olmamasıdır. eğer bu fikir ve zikir birlikte olsaydı biz şu an farklı bir durumda olurduk. fikir ne kadar gelişse de eğer zikirle birlikte değilse, yani o bâtınî katmanlara aşina olmazsa işte o zaman sizin de buyurduğunuz gibi insanı sınırlar.
pekâlâ, yaratılışın amacı neydi? allah’ın yaratmadaki amacı neydi? ne istiyordu ki yarattı? buna kendisi cevap veriyor: ben gizli bir hazineydim, bilinmek istedim. peki kendisi bilmeden bilinebilmesi mümkün müdür? şimdi size bir soru sorayım: siz tanımayı mı daha çok istersiniz yoksa tanınmayı mı?
arifin biri şöyle diyor: ben bu dünyadaki insanlara hayret ediyorum. onlar âlemin zahir, allah’ın ise gizli olduğunu sanıyor. hâlbuki zatıyla zahir olan allah’tır, siz gidin de gizli olan âlemi bulun.
sühreverdi yunanistan’da da hekimlerin olduğunu belirtiyor ve mesela eflatun’a büyük saygı duyuyor. mesela hermes’ten söz ediyor. burada onun bir ifadesi var: hermes diyor ki: “nurani bir zat, bu maarifi bana bildiriyor. ben ona sen kimsin dedim, o da ‘ben senin ‘tiba-ı tamm’ınım’ dedi.”
peygamber, bizim gibi bir insandır. “ene beşerun mislikum” (ben de sizin gibi bir insanım) diyor. yolda yürüyor, yiyor, içiyor vs. ancak peygamber’in bâtını varlığın tümel aklıdır. o’nun bu makamını tanımayan aslında o’nu tanımamıştır.
mevlana da aşktan onca söz etmesine rağmen, aşkın kendisinin aklın bir letafeti olduğunu söylüyor. acaba bizim meleklerin yaptığına inandığımız âleme ait işleri de aklın eserlerinden biri olarak görmemiz mümkün müdür? evet, bunların hepsi aklın eserleridir.
insanın bizatihi kendisi harekettir. daha önceki programda da dediğim gibi “cevherî hareket”te “hareket” ile “müteharrik” yani hareket eden aynı şeydir. hareketli olan şey, hareketin kendisidir. siz hem hareketsiniz hem de hareket edensiniz. o halde sürekli olarak yeni olmalıyız.
cennet de aynı şekildedir. bazıları cennette sürekli yiyip içip yatıldığını düşünüyor. insan yiyip içmekten bıkmaz mı? her şey insanı bıktırır. cennette bıkmak yoktur; çünkü içinde sükûn yoktur. cennet sabittir ama sakin değildir. yani cennet her an bir cilveye sahiptir. cennette olan bir mümin her an yeni bir cilve görür.
hayır, allah’a ulaştığında sonsuz seyir yeni başlar. allah’a ulaştığında duruyor mu? allah’a ulaştıktan sonra sonsuz bir seyir başlar. bu konuda bir örnek vereyim. mesela bir yağmur damlası, gelip akan bir suya düşer, akan su daha büyük bir ırmağa dökülür, bu damla yıllarca dereden ırmağa, ırmaktan büyük nehirlere gider en sonunda nereye ulaşır? denize ulaşır.
siz duvara baktığınızda rengini, boyunu, enini vs. görüyorsunuz; ama cevherin kendisi görülebilecek bir şey değildir. (fenomenleri görüyoruz, numeni değil; medya şafak) âlem hem hareket edendir, hem de harekettir. siz cevheri hareketi kabul ediyorsanız hareket ile hareket edenin de aynı şey olduğunu kabul etmek zorundasınız.
aklın mertebe olarak bedenden önce olduğunu daha önce söylemiştim. tüm bu âlemden önce tümel akıl (akl-ı küll) vardı. bu âlem tümel akıl tarafından idare edilmektedir. bu, tüm dünyayı idare eden bir akıldır. bu da ilahî bir tecellidir, o’nun şuûnâtındır.
aristo çözememiş, ibn sina çözememiş; eflatun, descartes , spinoza çözememiş. madde ile mananın, yani aynı cinsten olmayan iki şeyin birbirine nasıl bağlandığı sorusu tüm dünyada öylece kalmış. ama molla sadra bunu çözmüş.
görüyor musunuz savaş nerede başlıyor? hikmet ile din arasında savaş yok, savaş kendi mertebelerindeki insanlar arasındadır. his mertebesinde kalan biri, din benim anladığımdır, sen daha yukarı gitme diyor. peki neden daha yukarı gitmeyeyim? daha yukarısı yok mu? dinin histen daha yukarısı yok mu? ben neden histen daha yukarısına gitmeyeyim?
her şey zihinde olduğuna göre sadru’l-muteelihin, şuna inanır: varlığın hakikati zihinle kavranamaz. varlık kavramını anlayabiliriz. varlık kavramını herkes anlar; ama varlık kavramı varlığın kendisi midir? peki, o halde varlığın kendisine nasıl ulaşabiliriz? ancak zihnimizi aşarsak.
kıyısı olmayan denize benzetiyor. kıyı o kalıplardır. öyle bir yere varıyor ki orada kalıplar bitmiştir. büyük ariflerin bahsettiği şuhûd işte budur, yoksa ben cin ve peri gördüm demiyorlar. akıl, adım adım ilerliyor ve kalıpların bittiği bir yere varıyor, ama bunu yapan da yine akıldır.
çünkü varlığın dışında başka bir şey yoktur. varlıktan başka ne vardır ki gelip varlığı tarif edebilsin? çünkü tarif eden daima tarif edilenin dışındadır. hatta biz varlığı tarife kalkıştığımızda -ki varlığı tarif edemiyoruz- söylediğimiz her şeyi varlığın diliyle söylüyoruz. varlık bizim dilimizle konuşuyor, biz varlık hakkında konuşmuyoruz.
şimdi size bir örnek vereyim, belki bu örnekle biraz açıklayabilirim. mesela herkes sonsuzdan (gayri mütenahi) söz eder, matematikçiler bunu daha iyi anlar. bilgin insanlar sonsuzu bilirler mi bilmezler mi? bilirler… peki sonsuzu tasavvur edebilir misiniz? hayır; çünkü tasavvur ettiğiniz anda o sonlu (mütenahi) olur.
şeyh-i işrak da (sühreverdi) hikmeti “bahsî” ve “zevkî” olarak ayırmıştır. orada kendisinin hikmetinin bir çeşit “itaî” hikmet olduğunu yani allah vergisi olduğunu söylüyor. gerçekten de onun benzerini hiçbir felsefi ekolde göremiyorsunuz. kendisi de esfar’da buna işaret ediyor. yani molla sadra’nın hikmeti diğerlerinden oldukça farklıdır.
elizabeth tsurkov, 14 şubat 2018 tarihinde war on the rocks sitesinde yayınlanan “israil’in suriyeli isyancılarla derinleşen ilişkisi” başlıklı makalesinde, israil’in suriye sınırındaki (gerçekte, suriye’nin kendi topraklarındaki) teröristleri silahlandırma konusunda giderek daha aktif hale geldiğini ve bu silahların daha ileride ülke içinde de kullanılacağını açığa çıkardı.
bu, yani bir insanın batında gidebilme imkanına sahip olacağı en ileri noktadır. mirac, hatemu’l enbiya’nın (s.a.a.) batıni seyridir. bunu derken ben bunun zahirde olmadığını söylemiyorum, ancak daha çok batın söz konusudur. bu yola herkes gidemiyor. eğer zahirci bir insansa allah’ı kendi tasavvur ettiği gibi bilir. o, kendi tasavvurunda yarattığı bir tanrıya sahiptir.
merhum allame tabatabai, filozof ve arifti; henri corbin de gerçekten maneviyatçı bir insandı, görünürde hıristiyan’dı, zahiren din değiştirmiş de değildi. fakat bir şii’den eksiği yoktu, gerçekten tam anlamıyla bir şii’ydi. ama değişimini izhar etmedi.
hizbullah’ın silahlı gücüne ilişkin değerlendirmeler çeşitlilik gösterir. iran’ın fars haber ajansının ekim 2016 verilerinde hizbullah’ın silahlı gücü, ihtiyat kuvvetler dâhil en az 65 bin asker olarak belirtiliyordu. bunların içinden 21 bin kişi, sürekli eğitim alan profesyonel askerlerdir. 2017 askeri denge raporuna göre şu anda 5 ila 8 bin arası hizbullah üyesi suriye’de savaşıyor.
o dönemde sühreverdi, islam dünyasının doğusunda, iran’da ibn rüşd’ün aklına bile gelmeyen başka bir felsefe kurdu. sühreverdi’den sonra da islam felsefesinde bir başka akım yine iran’da başladı; molla sadra’dan allame tabatabai’ye kadar ilerledi.
corbin irfan ve tasavvuftan söz ediyordu. bu durumda zikir ve mürşidin de olması gerekirdi ve bu eserlerinde vardı. ben ona şunu sordum: siz tasavvufa hâkimsiniz, mürşidi de gerekli görüyorsunuz; sizin mürşidiniz kim peki? ben bunu özel sormuştum ancak baktım ki herkes kulak kesilmiş.
"galiba daha sonra allame tabatabai ile henry corbin’in tahran’daki oturumlarına da katıldınız. üstat mutahhari de o oturumlara katılıyor muydu?..."
fatımiyun, 2013 yılında bir grup olarak varlığını ilan etti. bu örgüt, başlangıçta suriye’de lübnan hizbullahı ve ıraklıların oluşturduğu seyyidu’ş-şuheda tugayı ile birlikte faaliyet gösteriyordu. daha sonra aşamalı olarak önce tugaya ardından da tümene dönüştü. şu an bu güçlerin sayısı 20 bine ulaşmış bulunuyor.
molla sadra olarak bilinen sadreddin muhammed bin ibrahim şirazi kavami, (980-1051 hicri kameri) hikmet-i müteâliye ekolünün kurucusu ünlü bir filozof ve meşhur bir arif olarak felsefi ve irfani düşüncede büyük bir değişim yaratmıştır. bu ekol kendinden önceki 800 yıllık islam felsefesini bir kenara bırakarak yeni bir dönem başlattı.
daha önce iran’ın farklı üniversitelerinde de ders veren bakıru’l ulum üniversitesi ve imam humeyni enstitüsü öğretim üyesi amerikalı prof. muhammed legenhausen, 1389 yılında ‘felsefe’nin kalıcı siması’ seçildi. prof. muhammed legenhausen, havza dergisine verdiği söyleşisinde batı felsefesinin mahiyetini ve islam felsefesiyle farklarını ele aldı.
suudi küçük prensi muhammed bin selman, savaşı iran’a taşıma tehdidinde bulunarak acemice bir hata yaptı – dünyanın dikkatini bu noktaya çekti. şimdi iran’ın vereceği her türlü tepki, uluslararası hukukun ölçülü bir misilleme için tanımladığı tam meşruiyeti taşıyor. suudi sınırları uzundur, nüfusu huzursuzdur ve askerleri bu türden bir savaş görmemiştir.
bununla birlikte yemen ordusu sivillerin bulunduğu hiç bir şehri doğrudan hedef almadı, tek bir suudi sivile ait eve zarar vermedi. yemen güçleri, angajman kurallarına bağlı kalmayı sadece suudi ordusunu hedef alarak sürdürdü.
ehl-i beyt medresesi ve âlimlerinin kur’an-ı kerim’in tahrif edildiğine inanmadıklarını söyleyebiliriz. onlar şöyle derler: eğer kur’an muharref olsaydı ehl-i beyt imamları rivayetleri kitab’a arz etmemizi nasıl emredebilirlerdi? muhammed gazzali de şia’ya nispet edilmeye çalışılan tahrif görüşünün boş bir iddia olduğunu açıkça dile getirmektedir.
geride kalan beş yıl içinde, suriye devlet başkanı esad ve suriye arap ordusu aleyhtarı propaganda, senaryosu yazılmış (otpor tarafından teşvik edilmiş “devrimde”) “barışçıl protestoculara ateş açılıyor” retoriğinden, “iç savaş” ve “ılımlı isyancılar” gibi bir diğer aldatıcı kelime dağarcığına kadar değişiklik arz etti.
ala ibn el-müseyyeb’den, o da babasından şöyle rivayet etmektedir. ben, bera ibn azib ile karşılaştım ve kendisine şöyle dedim: müjdeler olsun sana! hz. peygamber (s.a.a.) ile sohbette bulundun. rıdvan biatinde de bulundun. o da ‘ey kardeşimin oğlu, sen sonradan neler ihdas ettiğimizi bilmiyorsun?’ dedi. (buhari)
gizli yazışmalar ve bir hollanda hükümeti yetkilisi, suudi arabistan’ın yemen’e karşı yürüttüğü savaşın kısmen, hırslı bir abd destekli boru hattı fantezisinden kaynaklı olduğunu doğruluyor.
"ensarullah insanlara, mezhepçi bölünmeleri ateşlemeyi hedefleyen yabancı komplolarına sürüklenmemelerini söyleyen bir açıklama yayınladı. ben onların gerçekten de, kendi kaderini tayin ve egemen bir devlet olarak tanınma için müdadele eden milyonlarca yemenliyi temsil ettiğini düşünüyorum."
hasan sivri, medya şafak için lübnan hizbullahı ve direniş eksenine yakın isimlerden lübnanlı stratejist enis nakkaş ile suriye ve bölgedeki son gelişmeler ve kendi biyografisi üzerine beyrut'ta bir röportaj yaptı.
general david petraeus’a danışmanlık da yapmış abd'li emekli bir albaya göre: “[abd’nin] hava saldırıları ölçülüydü, vurulabilecek bir çok hedefe ateş dahi edilmedi. şurası bir gerçek ki, düşmanı caydırmak, rahatsız etmek ve yenmek için gerekli işleri yapmadık.”
pek çok kişi bu ateşkesin makalemde gösterdiğim üzere büyük bir plan için yürürlüğe sokulan bir aldatma olamayacağını söyleyebilir. fakat abd ve suudilerin afganistan'da yarattıkları cihadistlerin ırak, libya, suriye, yemen ve yakında mısır olmak üzere pek çok ülkenin yıkımına yol açacağını kim öngörebilirdi ki?
şimdi aynı yapıların inşa edilmesiyle islam devrimi modeli, ırak, suriye ve yemen’de de yeniden üretiliyor. “ordu, halk (besic), direniş” formülü, bir slogandan ibaret değildir. islam devrimi’nin doğuşuna kadar giden bir iran projesidir. ve şimdi bölge çapında kopyalanan şey budur.
mehdi darius nazemroaya: "abd’nin kaygısı, ortadoğu’da washington’un çıkarlarına hizmet eden ışid’le savaşmak değildir. amerika’nın ana kaygısı, dağılan imparatorluğunu korumak ve avrasya entegrasyonunu engellemektir.
ingiliz gazetesi the ındependent salı günü, suudi arabistan’da hazreti muhammed’in (s.a.a.) kabrinin yıkılması ve onun mübarek naaşının isimsiz bir mezara taşınması yönünde öneriler olduğunu yazdı.
çocuk, ramazan bayramı günü bir salıncağın önünde vurulmuş ve hastaneye getirilmişti. doktorlar, parmaklarının çok sıkı şekilde kapanmış olduğunu fark ettiler. elini açtıkları zaman, küçük bir bozuk para çıktı. arkadaşlarına göre çocuğun niyeti, kendi sırası geldiği zaman bu parayı salıncak sahibine vermekti.
ibn kuteybe ve eserleri konusunda pakistanlı bir sünnî âlim mizanu’l-kutub adında bir kitap yazmış ve kitabında ibn kuteybe’nin ve birçok ehlisünnet âliminin aslında şiî olduğunu ileri sürmüştür. bu makale bu iddiayı araştırmayı, pakistanlı müellifin iddiasını kaynaklar ve kanıtlar çerçevesinde tenkit etmeyi amaçlamaktadır.
ıraklı yetkili ırak'ın ortasındaki diyala eyaletine bağlı khanakin ilçesine cuma günü sınırı geçen 1500 kişilik besic gücünün (islam devrimi muhafızlarına bağlı gönüllü milis kuvveti) giriş yaptığını söyledi. öte yandan guardian gazetesi cuma günü, tümgeneral kasım süleymani'nin bağdat savunmasını denetlemek amacıyla şehirde olduğunu doğruladı.
bu yıl danimarka’nın başkenti kopenhag’da yapılan ve 1 haziran’da sona eren bilderberg konferansı, bir hasar kontrol çalışmasıydı. gazeteci daniel estulin’e göre bilderberg üyelerinin ilk kaygısı, iran, rusya ve çin’in yükselişi. rusya ve çin arasındaki doğalgaz anlaşması – ve iran ile rusya’nın nato öncülüğündeki saldırıya karşı suriye’yi başarılı bir şekilde savunması
ibn teymiyye, âşûrâ bağlamında en az üç tahrifte bulunmuştur: imam hüseyin’in (a.s.) kıyamını körü körüne bir ayaklanma addetmiş; başta yezîd b. muâviye olmak üzere emevîleri aklamış; imam hüseyin’i yezîd’in ve şamlıların değil de kufelilerin ve şiîlerin katlettiğini ileri sürmüştür.
ocak ortasından beri, kaddafi tarafından kurulmuş, cemahiriye adı verilen eski siyasi ve ekonomik sistemin çizgisinde kalan güçler, güneydeki pek çok şehrin ve kasabanın kontrolünü ele geçirdi. başkent trablus çevresinde de çatışmaların gerçekleştirildiği aktarılıyor. buna göre milliyetçi kuvvetler, guk rejiminin desteklediği milisler ve askeri güçlerle meydan muharebesine girişti. (libya herald,
“çoğu başlarından vurulmuş 70’den fazla kişinin cesedi toplanarak rakka devlet hastanesine gönderildi. idam edilenlerin çoğu çatışmada yaralanmış kişilerdi. nusra cephesi ve ahraru’ş şam’ın ideolojik olarak ışid’e yakın olmaları durumu değiştirmedi.”
“gerçekte el nusra tarafından gerçekleştirilen operasyonlar kamuoyu önünde öso’nun operasyonları gibi sunuluyordu” diyen ve ılımlı olduğu varsayılan öso savaşçılarına göre “el nusra savaşçıları, sınırlardan kolaylıkla geçebilmek için öso’da yer alıyorlardı.”
russia today arapça kanalı, vahşetin tanıklarından bazılarıyla konuşmayı başardı. bunların çoğu kasabadan kaçarken akrabalarını ve arkadaşlarını arkalarında bıraktıkları için, güvenlik nedenlerinden ötürü haberde kimliklerinin belirtilmemesini istedi.
"bu kaynaklar ayrıca, nusra ve ışid temsilcilerinin, islam ordusu lideri zehran alluş ile yabrud'da (kalamun), aralarındaki ilişkileri normalleştirmek ve belirlemek amacıyla bir araya geldiklerini aktardı."
ünlü gazeteci robert fisk'in ındependent'de yayınlanan ve suriye'deki çatışmalardaki gözlemlerini aktardığı yazısının çevirisi...
el alem ve press tv’nin suriye bürosu müdürü lübnanlı gazeteci hüseyin mürtaza'dan önemli bir yazı:
"imam-ı zaman hz. mehdi’nin (a.f) doğum gününü kutladığımız bu günlerde dr. avanî ile müslüman bilgelerin imamet ve velayet konusuna yaklaşımları üzerine konuştuk ve özelde hekîm sühreverdî’nin bu konudaki düşünceleri hakkındaki görüşünü sorduk."