siz duvara baktığınızda rengini, boyunu, enini vs. görüyorsunuz; ama cevherin kendisi görülebilecek bir şey değildir. (fenomenleri görüyoruz, numeni değil; medya şafak) âlem hem hareket edendir, hem de harekettir. siz cevheri hareketi kabul ediyorsanız hareket ile hareket edenin de aynı şey olduğunu kabul etmek zorundasınız.
aristo çözememiş, ibn sina çözememiş; eflatun, descartes , spinoza çözememiş. madde ile mananın, yani aynı cinsten olmayan iki şeyin birbirine nasıl bağlandığı sorusu tüm dünyada öylece kalmış. ama molla sadra bunu çözmüş.
merhum allame tabatabai, filozof ve arifti; henri corbin de gerçekten maneviyatçı bir insandı, görünürde hıristiyan’dı, zahiren din değiştirmiş de değildi. fakat bir şii’den eksiği yoktu, gerçekten tam anlamıyla bir şii’ydi. ama değişimini izhar etmedi.
bu mezarlık öfkesi öyle boyutlara taşındı ki cezayir’de selefi bir genç gitti büyük kabristanda kendini patlattı. gencin vücudunun organları, yüzlerce yıl önce gömülmüş kemiklerle birlikte metrelerce öteye saçıldı. bu mezarlık kini bizi kabirleri havaya uçuran müminler haline getirmişti. peki, islam adı altında yapılan bu eylem, psikolojik bir hastalık mıdır, yoksa ilmî bir durum mu?
mısır halkı, dışarıdan para alan emperyalizm maşalarının islam devrimini engellemesine izin verecek mi? yahut iran’ın ayak izlerini takip ederek ülkelerini yükseltecek, tek talep olarak siyo-emperyalizmden tam bir kopuş ve gerçekten bağımsız bir islami mısır’ın kurulmasını mı isteyecek?