Haseke: IŞİD saldırıları ve Süryani askeri güçleri

Haseke: IŞİD saldırıları ve Süryani askeri güçleri
Hasan Sivri yazdı: IŞİD'in Haseke'deki son operasyonu, IŞİD'e hava saldırıları düzenleyen uluslararası Koalisyon'un yetkililerinin açıklamalarını yalanlar nitelikte. Koalisyon cenahı IŞİD'in artık konvoylar halinde hareket edemediğini dile getiriyordu. Oysa Tel Temir operasyonlarının ayrıntılarını yazan El-Sefir gazetesine göre...

 

 

Hasan Sivri

 

 

Gerileme ve ''yenilgi'' sürecine giren Irak-Şam İslam Devleti (IŞİD) örgütü, Süryanilerin Haseke batısındaki en büyük yerleşim yerlerinden Tel Temir'e ve çevredeki köylere saldırı başlattı. Saldırıda onlarca sivili katleden IŞİD, Süryani İnsan Hakları Kuruluşunun verdiği ilk rakama göre çoğu çocuk ve kadın olmak üzere 150 sivili kaçırdı. Suriye İnsan Hakları Gözlemevi (SOHR) dün bu rakamı güncelledi ve 220 olarak bildirdi.

 

Tel Temir, Haseke merkezini Serekaniye'ye (Ras El-Ayn) bağlayan yolun tam ortasında yer alıyor. Bu yolun güneyine ve Haseke batısına düşen Abdülaziz Dağı, IŞİD'in merkezlerinden biri. Son günlerde Deyr Zor'da ve Kobani'de aldığı yenilgilerden sonra Abdülaziz dağına güç yığan IŞİD üç gün önce Tel Temir ve kuzeyindeki beldelere saldırı başlattı.

 

Habur Nehri üzerinde yer alan Süryani yerleşim yerlerinden Tel Temir, Tel Hurmuz ve Tel Şemiramin'e saldıran IŞİD, çevrede ulaşamadığı onlarca köyü de havan topları ile vurdu. Yerel kaynakların El-Sefir gazetesine aktardığına göre de bu beldelerde kontrol sağlayan IŞİD kaçırdığı siviller içinden erkekleri infaz etti. Suriye'de bulunan en eski kiliselerden olan Tel Hurmuz kilisesini ve 3 kiliseyi daha yakan ve tahrip eden IŞİD, bölgede bulunan yaklaşık 30 kiliseyi tehdit eder konumda.

 

Süryani İnsan Hakları Kuruluşuna göre yaklaşık 700 aile Haseke ile Kamışlı merkeze kaçmış. Çoğu aile de Haseke'deki katedrale sığınırken Suriye Kızılayı'nın Haseke şube müdürü Al-Mayadeen televizyonuna yaptığı açıklamada ''Yetkililer, dernekler ve valiliğin yardımı ile IŞİD'ten kaçan ailelere kalacak yer temin etmeye devam ediyoruz'' dedi. Al-Akhbar'ın aktardığına göre ise Habur nehri boyunca 30'dan fazla köy boşalmış durumda. 

 

 

Süryani Patrik: Türkiye, kaçan Süryanilere sınırlarını açmadı

 

Saldırıdan sonra El-Menar'a konuşan Süryani Patrik Monsenyor Jacques Bahnan şöyle dedi: ''Türkiye'nin sınırı teröristler için açık iken IŞİD'ten kaçan Süryaniler için kapalı. Türkiye, IŞİD'e ve Suriye'den çalınan petrol, buğday ve pamuğun sınırlarından geçmesine izin verir ama hiçbir Hıristiyan'ın o sınırlardan geçmesine izin vermiyor.''

 

Süryani Patrik ''Binlercemiz kaçtı. Türkiye'nin sınırlarından geçemedikleri için uçak yolu ile Haseke'den Şam'a kaçmaya devam edenler var'' diyor. Bazı kaynaklar Suriye'deki 1.2 milyon Hıristiyan'ın yaklaşık 30 bininin Süryani olduğunu aktarırken savaştan sonra 50 bininin kaçtığını bildiren de var. Çoğu hala Süryanice dilini kullanırken daha çok Haseke, Halep ve Şam civarında yoğunlar.

 

 

IŞİD niye saldırdı?

 

IŞİD geçen yıl Şengal'e saldırmadan hemen önce temmuz ayında Haseke merkeze birçok cepheden saldırı başlatmış ama başarısız olmuştu. IŞİD'in olası tekrar saldırısına karşı Haseke kırsalında operasyon başlatan Suriye Ordusu ve YPG güçleri, 2014 yazının son aylarından sonra IŞİD'i, Haseke etrafında geriletmeye başlamıştı.

 

Şubat ayı başında Suriye Ordusu ve Ulusal Savunma Güçleri (NDF) Haseke güneyinde, IŞİD merkezlerinden biri olan Şedadi hattına doğru ve Haseke batısındaki operasyonlarda 30'dan fazla köyü IŞİD'ten geri alırken, YPG'nin operasyonlarında Tel Hamis, Serekaniye ve Tel Abyad civarında onlarca köy geri alındı. IŞİD'in son saldırıda ele geçirdiği ve sivilleri kaçırdığı Süryani köyler de tekrar YPG'nin kontrolüne geçti.

 

Bir kaç gün önce Tel Hamis'e operasyon başlatan YPG, Tel Hamis civarında IŞİD'e karşı ilerleme sağladı. YPG'nin Tel Hamis civarındaki son operasyonlarında 70'e yakın köy IŞİD'ten geri alındı. Buna karşılık IŞİD de Abdülaziz dağından Tel Temir'e saldırı başlattı.

 

 

Koalisyon'un hava saldırıları

 

IŞİD'in Haseke'deki son operasyonu, IŞİD'e hava saldırıları düzenleyen uluslararası Koalisyon'un yetkililerinin açıklamalarını yalanlar nitelikte. Koalisyon cenahı IŞİD'in artık konvoylar halinde hareket edemediğini dile getiriyordu. Oysa Tel Temir operasyonlarının ayrıntılarını yazan El-Sefir gazetesine göre IŞİD'in askeri genel komutanı Ömer Şişani'nin komuta ettiği büyük bir konvoy, Haseke güneyindeki Şedadi'den Haseke batısındaki Abdülaziz dağına geliyor daha sonra da sürpriz bir şekilde Tel Temir'e saldırıyor.

 

Koalisyon'un Haseke'de hava saldırılarının yoğunlaştığı yerlerden biri de IŞİD konvoyunun çıktığı Şedadi. IŞİD Kobani'deki yenilgisinden sonra bu operasyon ile hücum üstünlüğüne sahip olduğu mesajını veriyor olabilir.

 

 

Süryani  askeri güçleri

 

Suriye'deki krizin böldüğü topluluklardan biri de Süryaniler oldu. Daha çok Haseke ve Qamışlo'da yoğun olan Süryanilerin bilinen iki ana askeri gücü var: Sootoro ve Sutoro.

 

Süryanice ''Koruma'' anlamına gelen bu kelimelerin Arapça yazılışları aynı. Bunlardan Sootoro Ofisi (Savunma Ofisi veya Mekteb El-Himeye) Suriye Ordusu ve Ulusal Savunma Güçleri (NDF) ile beraber hareket ediyor. Sutoro ise Süryani Askeri Meclisine bağlı. Süryani Askeri Meclisi geçen yılın ocak ayında, kuruluşunun birinci yıldönümünde YPG'ye katıldı. Süryaniler arasındaki görüş ayrılıkları en son ''Süryani, Asuri ve Keldani Genel Konseyi'' kurma girişimlerine etki etmişti. Bu süreçteki birçok tartışma basına da yansımıştı.

 

Ardı ardına kurulan Suriye Ulusal Konseyi ve Kürt Ulusal Konseyinden sonra 2013 ocak ayında ilan edilen Süryani Askeri Meclisi (Sutoro) bir süre bağımsız hareket ettikten sonra Batılıların da ÖSO ve Suriye muhalif Koalisyonu'na baskısı ile Özgür Suriye Ordusu genelkurmay başkanlığı ile ortak eylem kararı aldı. IŞİD ve Nusra'nın Haseke kırsalında etkin olmalarının ve ÖSO'nun bölgeyi terk etmesinden sonra YPG'ye katılan Süryani Askeri Meclisi (Sutoro), amacının Süryani halkının varlığını korumak, bölgedeki varlıklarını tehdit eden tekfirci güçlere karşı topraklarını korumak ve ortak yaşamı inşa etmek olarak açıklıyor. En son IŞİD'in saldırdığı ve onlarca Süryani'yi katlettiği Tel Temir ve civarındaki köyler YPG ve Sutoro'nun ortak operasyonu ile kurtarılmıştı. (Kuruluşlarının birinci yıldönümünde Sutoro'nun yayınladığı video ve açıklama: https://www.youtube.com/watch?v=HNHuOZLr2Zw)

 

Suriye Ordusu ve NDF ile hareket eden diğer  Sootoro'da (Savunma Ofisi) ise Haseke'deki birçok farklı Hıristiyan topluluktan gönüllü savaşçı var.  Merkez karargahları Kamışlı'da olan Sootoro geçen yıl sonlarında Süryani savaşçılar yetiştirmek amacıyla Petros Ağa Akademisini kurdu. Hakkari doğumlu Petros Ağa, Birinci Dünya Savaşı'nda Asurilerin askeri lideriydi.

 

Akedemi, Süryanilere askeri pratik ve teorik eğitimler vermek üzere kuruldu. Sootoro komutanı El-Menar'a verdiği demeçte şunları söylemişti: ''Biz 7000 yıldır bu topraklardayız. Bu topraklarda kimliğimiz, dilimiz ve kültürümüzle kalmaya devam edeceğiz. Suriye krizinin ardından başlayan kaçırma, hırsızlık olayları ve en sonunda  tekfirci güçlerin de tehditleriyle Savunma Ofisini kurduk ve  varlığımızı korumaya çalışıyoruz. Diğer devletlerde meydana gelen zorunlu göç gibi tecrübelerin yaşanmasını istemiyoruz.'  (Sootoro'nun askeri eğitim videosu: https://www.youtube.com/watch?v=rAABW6jM7cE)

 

Sootoro ile YPG arasında gerginlikler yaşandığı da biliniyor. Geçen sene Sootoro'nun Kamışlı'daki karargahı etrafında YPG ile Sootoro arasında kısa süreli çatışmalar yaşanmıştı. Sootoro bu çatışmaların ardından YPG'yi hedef almış ve ithamlarda bulunmuştu. En son geçen hafta Derik'i ziyaret eden Papaz Kprail'in yolda korumalığını yapan Sootoro militanları ve Sootoro'nun Derik ofisi komutanı Papaz Serkun, YPG ile  Sootoro arasında yaşanan gerginliklerden dolayı  Derik'te Asayiş tarafından tutuklanmış ve aracı görüşmelerinden sonra serbest bırakılmışlardı. Kamışlı'daki Sootoro ise bu eyleme karşılık vermeye hazırlanmış daha sonra ise yine araya girenlerle gerginlik giderilmişti.

 

Haseke'de yaşayan farklı etnik kökenlerden ve inançlardan toplulukların kendilerini tehdit eden tekfircilere karşı kurdukları silahlı güçler, ara sıra kentin farklı yerlerinde gerginlikler ve kısa süreli çatışmalar yaşayabiliyor. Bu çatışmaların ve gerginliklerin en sık yaşandığı yerlerden biri Haseke. En son NDF ile YPG arasında ''kontrol noktasını'' kim kontrol edecek tartışması günlerce çatışmalara neden olmuştu. Sahadaki gelişmelere uzak ve tek taraflı aktarım yapan Türkiye'deki bazı ajanslar bu çatışma ve gerginlikleri çoğu zaman yanlış yorumluyor.

 

 

www.medyasafak.net