insan bilince ulaştığında bilincin hakikatiyle aynı olur. bakın bir mesele var, insanlar bilincin insana ârız olduğuna inanıyorlar, tıpkı renk gibi ve ölünce de bunun sonlanacağını düşünüyorlar. cismi de toprak oluyor zaten. bu büyük bir yanlıştır. acaba bilinç yok olacak bir sıfat mıdır? bilinç insana ârız olan bir sıfat değildir, bilinç insanın canıyla ittihat halindedir.
yani bir ağacın ne olduğu bellidir. bir hayvan, kuş, karınca, serçenin, en başından ne olduğu bellidir. ama insanın ne olduğu belli midir? insanın ne olduğu ancak son gününde anlaşılır. son gün demek, son nefes demektir. sizin ruhunuzda hangi resim çizilmişse siz işte osunuz. ancak o resim sabit değildir. o resim silinip başka bir resim gelebilir.
“vahyanî akıl”, tümel akıldır. tümel akıldan daha yukarıda bir akıl bulunmamaktadır. tümel akıl şudur: tüm varlıklar makuldür. bir diğer itibarla varlık ilim ve idrakin ta kendisidir.
attâr işte burada diyor ki hz. hâtemü’l-enbiyâ’nın zâtı, hak tebârek ve teâlâ’nın esmâü’l-hüsnâ’sıdır. yani allah’ın en güzel isimlerinin, kemâl, cemâl ve celâl sıfatının, kısaca allah’taki tüm güzelliklerin tam mazharı hz. peygamber’in kendisidir. allah’ın tüm esmâü’l-hüsnâ’sı hz. peygamber’in mübarek varlığında yer almıştır.
yani o, peygamber’in vahyi almasını peygamber’in ubûdiyyetiyle ilgili bir mesele olarak görüyor. buradan da şu sonuca varıyor: peygamber, vahyi alma konusunda herkesten daha muhtaçtır, haristir, ona aşıktır. hatta allah peygambere, neden vahyi alma konusunda kendini bu kadar meşakkate sokuyorsun, diyor.
mesela, imam sadık’a ‘’hz. âdem’den önce ne vardı?” diye soruyorlar. o da başka bir varlığın var olduğunu söylüyor. ne kadar geçmişe gidersek ezele o kadar yaklaştığımızı sanıyoruz. hâlbuki asla ezele yaklaşmış olmuyoruz. yani bizimle hz. âdem’in ezele olan nispeti aynıdır.
velâyet, bâtına, sırr-ı süveydaya, sonsuz âleme gitmektir. nübüvvet ise tersine bir seyirdir. o sonsuz âlemden bu âleme seyirdir. nebi, velâyeti tamamlanmış olandır, velâyetsiz hiçbir peygamber yoktur. her peygamber, velâyeti ölçüsünde nebidir.
peki kendisini nasıl görüyor? yani kendisine ait bir tasavvura mı sahiptir? yani hak teâlâ kendisini tasavvur mu ediyor? bir şeyin tasavvuru o şeyin dışındadır. bir şeyin tasavvuru o şeyin kendisinden farklıdır. hak teâlâ’nın kendisini görmesi, kendi kendindeki huzuru demektir. bu ise huzurun esasıdır. gören, görülen ve görmek hep o’dur.
nokta vahdetin sembolüdür. sonuçta bir noktaya ulaşıyorsun ki orada hiçbir boyut yoktur. yani hiçbir kesret yoktur. nokta hiçbir şekilde bölünemez. bölünememesi demek kesretin olmaması demektir. işte o nokta sizin kendi varlığınızın nihai sırrıdır.
ben çok yaygın olan bir görüşün aksini söyleyeceğim, bunu diyeyim. ben her aşkı hakiki görüyorum, ben mecazi aşk diye bir şey kabul etmiyorum. kişi gerçekten âşık olmuşsa onun zahiri aşkı da bence hakiki aşktır.
her âşığın aşkı marifeti ölçüsüncedir. siz eğer âşığın aşkını yani ne kadar âşık olduğunu ölçmek istiyorsanız onun marifetinin ne kadar olduğuna bakın. aşk, marifetle iç içedir; güzellikle iç içedir. yani güzellik, aşk ve marifet, bir üçgendir; bir hakikatin üç yönüdür.
kendine ulaşınca başkasından kurtulur. kendi yalnızlığını bulunca da kendi yalnızlığının hak teâlâ’nın yalnızlığının bir mazharı olduğunu görür. insan allah’a sahip olduğu zaman artık başka ne isteyebilir? arifin dediği gibi eğer o’na ait olursan artık her şey senin olur, her şey sana yönelir.
mevlana da aşktan onca söz etmesine rağmen, aşkın kendisinin aklın bir letafeti olduğunu söylüyor. acaba bizim meleklerin yaptığına inandığımız âleme ait işleri de aklın eserlerinden biri olarak görmemiz mümkün müdür? evet, bunların hepsi aklın eserleridir.
insanın bizatihi kendisi harekettir. daha önceki programda da dediğim gibi “cevherî hareket”te “hareket” ile “müteharrik” yani hareket eden aynı şeydir. hareketli olan şey, hareketin kendisidir. siz hem hareketsiniz hem de hareket edensiniz. o halde sürekli olarak yeni olmalıyız.
cennet de aynı şekildedir. bazıları cennette sürekli yiyip içip yatıldığını düşünüyor. insan yiyip içmekten bıkmaz mı? her şey insanı bıktırır. cennette bıkmak yoktur; çünkü içinde sükûn yoktur. cennet sabittir ama sakin değildir. yani cennet her an bir cilveye sahiptir. cennette olan bir mümin her an yeni bir cilve görür.
hayır, allah’a ulaştığında sonsuz seyir yeni başlar. allah’a ulaştığında duruyor mu? allah’a ulaştıktan sonra sonsuz bir seyir başlar. bu konuda bir örnek vereyim. mesela bir yağmur damlası, gelip akan bir suya düşer, akan su daha büyük bir ırmağa dökülür, bu damla yıllarca dereden ırmağa, ırmaktan büyük nehirlere gider en sonunda nereye ulaşır? denize ulaşır.
siz duvara baktığınızda rengini, boyunu, enini vs. görüyorsunuz; ama cevherin kendisi görülebilecek bir şey değildir. (fenomenleri görüyoruz, numeni değil; medya şafak) âlem hem hareket edendir, hem de harekettir. siz cevheri hareketi kabul ediyorsanız hareket ile hareket edenin de aynı şey olduğunu kabul etmek zorundasınız.
aklın mertebe olarak bedenden önce olduğunu daha önce söylemiştim. tüm bu âlemden önce tümel akıl (akl-ı küll) vardı. bu âlem tümel akıl tarafından idare edilmektedir. bu, tüm dünyayı idare eden bir akıldır. bu da ilahî bir tecellidir, o’nun şuûnâtındır.
aristo çözememiş, ibn sina çözememiş; eflatun, descartes , spinoza çözememiş. madde ile mananın, yani aynı cinsten olmayan iki şeyin birbirine nasıl bağlandığı sorusu tüm dünyada öylece kalmış. ama molla sadra bunu çözmüş.
görüyor musunuz savaş nerede başlıyor? hikmet ile din arasında savaş yok, savaş kendi mertebelerindeki insanlar arasındadır. his mertebesinde kalan biri, din benim anladığımdır, sen daha yukarı gitme diyor. peki neden daha yukarı gitmeyeyim? daha yukarısı yok mu? dinin histen daha yukarısı yok mu? ben neden histen daha yukarısına gitmeyeyim?
kıyısı olmayan denize benzetiyor. kıyı o kalıplardır. öyle bir yere varıyor ki orada kalıplar bitmiştir. büyük ariflerin bahsettiği şuhûd işte budur, yoksa ben cin ve peri gördüm demiyorlar. akıl, adım adım ilerliyor ve kalıpların bittiği bir yere varıyor, ama bunu yapan da yine akıldır.
şeyh-i işrak da (sühreverdi) hikmeti “bahsî” ve “zevkî” olarak ayırmıştır. orada kendisinin hikmetinin bir çeşit “itaî” hikmet olduğunu yani allah vergisi olduğunu söylüyor. gerçekten de onun benzerini hiçbir felsefi ekolde göremiyorsunuz. kendisi de esfar’da buna işaret ediyor. yani molla sadra’nın hikmeti diğerlerinden oldukça farklıdır.
merhum allame tabatabai, filozof ve arifti; henri corbin de gerçekten maneviyatçı bir insandı, görünürde hıristiyan’dı, zahiren din değiştirmiş de değildi. fakat bir şii’den eksiği yoktu, gerçekten tam anlamıyla bir şii’ydi. ama değişimini izhar etmedi.
tabi ki hepsi marifettir, biraz önce okuduğunuz şu beyitte ‘men be hiş numudem sad ihtimam veli ne şod’ (ben kendime yüz ihtimam gösterdim ama olmadı) derken bununla üzüm şarabının sarhoşunu mu kastediyor? tabi ki hayır. üzüm şarabı yüz ihtimam istemez, ayrıca üzüm şarabının sarhoşu için ‘ama olmadı’ diye bir şey olmaz ki.
molla sadra olarak bilinen sadreddin muhammed bin ibrahim şirazi kavami, (980-1051 hicri kameri) hikmet-i müteâliye ekolünün kurucusu ünlü bir filozof ve meşhur bir arif olarak felsefi ve irfani düşüncede büyük bir değişim yaratmıştır. bu ekol kendinden önceki 800 yıllık islam felsefesini bir kenara bırakarak yeni bir dönem başlattı.
amerika birleşik devletleri’nin ve dolayısıyla avustralya’nın karşı karşıya olduğu ikilem, jeopolitik stratejinin iki eski önde gelen taraftarı olan henry kissinger ve zbigniew brzezinski’nin farklı perspektiflerinde somutlanmaktadır.
buradaki iddiamı kanıtlamak için size sunabileceğim en basit denklem şu: son 70 yıl içinde amerikalılar bu gezegende kullanılan her şeyin %25’ini tüketti. gıda, petrol, bakır, kalay, ormanlar, demir cevheri, titanyum ve aklınıza gelebilecek metaları tükettik.
zafer bengaş yazdı: abd liderliğindeki tek kutuplu dünya sona doğru gelirken, küresel siyasette büyük değişiklikler ufukta görünüyor. yeni ve daha sağlam oyuncuların aktif olduğu çok-kutuplu bir dünya doğuyor. islami iran bu yeni düzenin temel bileşenlerinden biri.
geride bıraktığımız aylarda, abd yaptırımlarının kalkmasıyla birlikte iran’ın, washington’un jeopolitik oyunlarının bir piyonu haline geleceği yönünde spekülasyonda bulunanlar oldu. obama yönetiminin bu olasılıktan hoşlanacağı açık olsa da, bu olmayacaktır.
bu durum, ışid’in afganistan’da hizmet ettiği amacı, öteki sebeplerden çok daha güçlü bir şekilde açıklıyor. washington’un perspektifinden bakıldığında abd’nin emperyal tutkularına, hem işgalin devam etmesini meşrulaştırmak hem de çin ve iran nüfuzunu bloke etmek için afganistan’da istikrarsızlığın oluşması kadar hizmet edecek bir şey yoktur.
saddam hüseyin’in ortadan kaldırılmasıyla birlikte abd, kasıtlı olmadan iran’ın nüfuz kemerinin filistin’e kadar uzanan bir coğrafyaya kadar genişlemesine sebep oldu ve israil sömürgeci projesini korunmasız halde bıraktı. eski başkan george w. bush derhal, iran’ın müttefikleri hizbullah, suriye ve hamas’ı etkisizleştirerek direniş ekseni’ni yok etme görevini üstlendi – ve başarısız oldu.
birinci bölümünü sunduğumuz bu önemli röportajın devamı..
raporlar ayrıca onun, abd destekli suriyeli isyancılara silah sevkiyatlarını düzenleyen başlıca el kaide bağlantılı libyalı silah tüccarı (ve cıa ajanı) abdülhakim bilhac’la bağlantıları olduğunu gösteriyor. dolayısıyla muhtemelen, stevens’ın 11 eylül 2012’de “el kaide” tarafından öldürülmesi bu faaliyetle bağlantılıydı.
direniş cephesinin eylemci mütefekkirlerinden, imad muğniye'nin silah arkadaşı enis nakkaş, el meyadin tv'ye gazze savaşı ile önemli açıklamalarda bulundu.
medyaşafak olarak, global research'ta yayınlanan ve suriye'nin maruz kaldığı kuşatmanın arkasında yer alan, ülkede yeni bulunan doğal gaz kaynakları, bunun sevkinde düşünülen boru hatları güzergahı ve katar'ın bu hattı engelleme planları gibi fazla bilinmeyen faktörleri ele alan bu önemli analizi sunuyoruz.