Sabirin Hareketi nedir ve Hamas yayılmasını niçin durdurmak istiyor?

Fadi Shafei

Al Monitor

Refah, Gazze Şeridi

Gazze Şeridi'ndeki aktivite ve sloganları giderek artan Filistin'i Desteklemek için Sabredenler Hareketi'nin (Hareketü's-Sabirin Nasren li-Filistın) (HISN) hakkındaki pek çok soru Gazze'de dolaşıyor. Hareket daha çok Gazze'nin kuzeyinde, merkezinde ve de Şucaiyye Mahallesinde yoğunlaşıyor. El Sabirin'in aktiviteleri İsrail'in hareketin İslami Cihad hareketinden ayrılan gençlerden oluşan üyelerini hedeflemesinden kaynaklı daimi endişeler nedeniyle genellikle güvenliğe yönelik.

Bu arada bazı araştırmacılar ve Selefi din adamları hareketi Şii bağlantılara sahip olmak ve İran tarafından finanse edilmekle itham ediyorlar.

25 Mayıs 2014 yılında kurulan El Sabirin Hareketi, 19 Şubat'ta Gazzelilerin hareketin genel sekreteri Hişam Salim'in evinin yakınında bir patlama olduğu ve saldırıdan sağ kurtulduğu haberiyle uyandıklarından bu yana ilgi odağı olmaya başladı.

Bombalamanın sorumluluğunu hiç kimse üstlenmemesine rağmen hareket aynı gün yayınladığı bir bildiriyle İsrail'i suçladı.

Al Monitor hareketin aynı zamanda resmi medya sözcüsü olan Salim ile iletişim kurmaya çalıştı fakat başarılı olamadı. Al Monitor sonrasında hareketin Refah şehrindeki aktivistlerinden biri olan 40 yaşındaki Muhammed Harb ile görüştü. Harb, Hişam Salim ile birlikte İslami Cihad'ın savaşçıları arasında yer alıyordu. Salim bir süre sonra iki yoldaşıyla birlikte Gazze Şeridi'nde El Sabirin hareketini kurmak amacıyla İslami Cihad'dan ayrılmıştı.

Harb, Al Monitor'a şunları anlattı:

"El Sabirin ilk olarak 2010 yılında İslami Cihad içinde hareketin kurucusu Fethi Şikaki'nin (ö. 1995) ideolojisini diriltme çağrısı yapan bir reform akımı olarak doğdu. Şikaki, Humeyni: İslami Çözüm ve Alternatif adlı kitabında İslam Devrimi'ne davet ediyor ve İran İslam Devrimine olan hayranlığını izhar ediyordu.”

Harb'a göre ondan önce de bu akım İslami Cihad içinde kurumsal yapı ve karar alma mekanizmasında idari reform talep etmişti fakat İslami Cihad bu yeni akımı içeremedi ve kendi içinde istememeye başladı. Böylece İran tarafından finanse edilen reformcu kanat kopuş yaşadı ve “Filistin'in Zaferi için Sabredenler” adını verdiği kendi hareketini kurdu.

Hareketin aldığı pozisyonları takip edenler bunların Suriye ve İran ile aynı çizgide olduğunu açıkça görebilirler. Bu pozisyonlar ve İran'ın finansal yardımları çoğunluğu Sünni olan Gazze'deki bazı Selefi grupların Sabirin'i İran'ın bölgedeki etkisinin bir uzantısı olmak amacıyla Gazze Şeridi'nde -tıpkı Lübnan'da Hizbullah ve Yemen'de Ensarullah (Husiler) gibi-  bir Şii topluluk yaratmaya çalışan dinî bir grup olmakla suçlamalarına yol açtı. Tüm bu grupların Şii arka planları var, değişik Arap ülkelerinde faaliyet gösteriyorlar ve İran tarafından finanse edilip destekleniyorlar.

Harb ise "bu Selefi gruplar tarafından yayılan bu iddiaların temelsizliğine ve Arap havzasını hükmü altına alan mezhebi çatışmaları Gazze'de de doğurma çabası olduklarına” inanıyor.

Harb hareketin fırkacı bir yönelimi olmadığına ve "Sabirin Hareketi'nin, (İran destekli) bu grupları İsrail karşısındaki duruşları ve düşmanlığı nedeniyle desteklediğine" inanıyor.

Harb, El Sabirin'in bunu medyaya ifşa etmemeyi tercih edeceğini düşündüğünden hareketin sayısını açıklamayı reddetti.

El Sabirin, Hamas'ın Gazze Şeridi'ni kontrol ettiği bir dönemde kurulmuş olmasına rağmen iki parti arasındaki ilişki belirsiz. 6 Temmuz 2015'te basın kaynakları, Hamas liderliği tarafından, hareket içindeki uzun iç değerlendirmelerden sonra alınan bir karar ile Sabirin grubunun yasaklanması ve dağıtılması kararı alındığını rapor ettiler. Basın kaynaklarına göre bu kararın "özellikle El Sabirin hareketinin Gazze halkının ideolojisi ve metodolojisine aykırı bazı faaliyetlerde bulunduğuna dair kanıtların varlığı" göz önüne alınarak alındığı vurgulandı.

Fakat bu haberlerin yayınlanmasından birkaç saat sonra Hişam Salim iddiaları yalanladı ve hareketi lağvetmeye dönük herhangi bir bildirim almadığını söyledi.

Harb de kendisinin Hamas'ın Gazze'deki yönetimini eleştirdiği ve Facebook sayfasında Gazzelilerin problemlerini tartıştığı için Hamas'a bağlı güvenlik yetkilileri tarafından tutuklandığına işaret etti ve "El Sabirin Hareketi ile ilişkim hakkında sorgulandım" dedi.

El Sabirin, Selefi aktivistler tarafından İslami Cihad ve Hamas'ın yerini alması için İran tarafından Gazze Şeridi'nde yaratılan bir Şii hareket olmakla suçlanıyor. Fakat Harb bu ithamların adaletsiz ve temelsiz olduğuna inanıyor ve "bu hareket yeni kurulmuş bir İslami harekettir ve Hamas ve İslami Cihad'ın yanında İsrail ile savaşmayı arzuluyor" diyor.

Filistin hareketleri üzerinde çalışan bir araştırmacı olan Mustafa İbrahim, Al Monitor'a "El Sabirin Hareketi bazılarınca desteklenmesi ve bir Filistin hareketi olarak saflarına katılım olmasına rağmen Hamas için herhangi bir ideolojik tehdit arz etmiyor” açıklamasını yaptı.

İbrahim'e göre "El Sabirin Hareketi Şii bir arka plana sahip olan bir Filistin direniş hareketidir. Hamas'ın bu harekete yaklaşımı diğerinin Hamas'ın vizyonuyla mutabık olan İsrail karşısındaki savaşa bağlılığına dayalıdır. Eğer El Sabirin Hareketi bu vizyona bağlılık göstermez ise Hamas onu buna zorlamak için kuvvete başvurabilir."

El Sabirin'in gelecekteki durumunu öngörmek Arap coğrafyasını etkisi altına alan ve Suudi Arabistan ve İran'ın önderlik ettiği iki ana eksen arasındaki keskin kutuplaşmayı hesaplamaksızın mümkün değil. Bu durum Filistinli örgütleri doğrudan etkiledi ve Sabirin Hareketi ile ona karşı çıkan Selefi gruplar arasındaki anlaşmazlık bu kutuplaşmanın Gazze'deki yansımasından başka bir şey değil. Bu nedenle Sabirin Hareketinin varlığı İran ve müttefiklerinin bölgedeki başarılarına doğrudan bağlı.

Çev: Ozan K. Sarıalioğlu

www.medyasafak.net