ABD’nin doları silah olarak kullanması geri tepti / Geriye son çiviyi çakmak kaldı

Tahir Mustafa

Crescent International

ABD dolarından vazgeçme mücadelesi hız kazandı. İslami İran, Rusya, Çin ve Venezüella gibi ülkelerin, acımasız ABD yaptırımlarının kurbanları oldukları için dolardan vazgeçmeleri anlaşılabilir. Bununla birlikte, doları terk etmeyi planlayan ülkelerin listesi büyüyor.

Önce ticaret işlemlerinde doları kullanmayan ülkelere bakalım. Rusya, Çin, Beyaz Rusya, İran, Türkiye ve Orta Asya Cumhuriyetleri ya birbirlerinin para birimleriyle ticaret yapıyor ya da doları baypas ediyorlar. Yasadışı yaptırımlar uygulayan ve doları silah haline getiren ABD, ortaya çıkan bu yeni durumun bizzat sorumlusudur.

Baskı altındaki ülkeler, ekonomik refahlarına yönelik bu tür tehditleri atlatmanın yollarını arayacaktır. Rusya ve İran, geçen Ocak ayında bankalarını birbirine bağlamak için anlaşma imzaladılar ve şimdilerde birbirlerinin para birimlerinde ticaret yapıyorlar. Rusya ve Çin, Çin para birimi yuan ile ticaret yapıyor. Suudi Arabistan da petrol ödemelerini yuan’ın yanı sıra diğer para birimleri ile de kabul etmeye başladı. Suudiler ABD dolarından tamamen vazgeçerse, bu doların ölüm çanı anlamına gelecek. Geçtiğimiz günlerde ayrıca Çin ve Brezilya birbirlerinin para birimlerinde ticaret yapmak için anlaşma imzaladı.

Bunu Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika'dan oluşan BRICS grubunun yeni bir para birimi çıkarmayı planladığını açıklaması takip etti. Bu para birimi, altının yanı sıra nadir toprak elementleri gibi diğer emtialarla desteklenecek.

BRICS çok büyük bir genişlemenin eşiğinde duruyor. En az 19 ülke bu topluluğa katılmaya ilgi gösteriyor. Güney Afrika'nın BRICS büyükelçisi Anil Sooklal, Bloomberg'e yaptığı açıklamada, uzun bir liste teşkil eden pek çok ülkenin topluluğa katılmak istediğini söyledi. Sookhal, listenin resmi olarak katılmak isteyen 13 ülkeyi ve gayri resmi şekilde ittifakın parçası olmak isteyen altı ülkeyi içerdiğini söyledi.

BRICS'e katılmak istediği kamuoyu tarafından bilinen ülkeler arasında Suudi Arabistan, İran, Arjantin, Birleşik Arap Emirlikleri, Cezayir, Mısır, Bahreyn, Endonezya, Doğu Afrika'dan iki isimsiz ülke ve Batı Afrika'dan bir ülke yer alıyor. Yeni ülkelerin talebi, Ağustos ayında Güney Afrika'nın Durban kentinde yapılacak olan BRICS zirvesinde tartışılacak.

2006'da Brezilya, Rusya, Hindistan ve Çin olmak üzere dört ülke tarafından kurulan birliğe Güney Afrika, 2010'da katıldı. Beş üye ülke, küresel ekonomiye katkıda daha şimdiden G7 ülkelerini geride bıraktı. Dört orijinal kurucunun, 2028 yılına kadar tüm dünyadaki büyümenin neredeyse yüzde 40'ını oluşturması bekleniyor.

Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, İran, Cezayir, Endonezya gibi ağır topların yanı sıra Batı ve Doğu Afrika'nın değerli maden zengini ülkelerinin de gruba katıldığını hayal edin.

Rus haber ajansı Sputnik'e göre BRICS, ABD dolarını alt edecek yeni bir küresel para birimi geliştirmenin ilk aşamalarını geride bıraktı. Rusya Devlet Duması Başkan Yardımcısı Alexander Babakov'dan alıntı yapan Sputnik, Mart 2023'ün sonunda bu yeni para biriminin, muhtemelen altın gibi değerli metaller de dâhil olmak üzere diğer varlıklar tarafından destekleneceğini bildirmişti.

Hemen hemen aynı zamanlarda, Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği'nin (ASEAN) maliye bakanları ve merkez bankası başkanları, mali işlemlerinde dolar ve avroyu bir kenara bırakıp yerel para birimlerinde ödemelere geçmenin yollarını tartışmak için Endonezya'da bir araya geldiler. ASEAN; Brunei, Kamboçya, Endonezya, Laos, Malezya, Myanmar, Filipinler, Singapur, Tayland ve Vietnam'dan oluşuyor. Uluslararası Para Fonu'na göre ise toplu GSYİH'leri 3,9 trilyon dolar tutuyor.

Bu ülkeler sadece ABD dolarından uzaklaşmayı tartışmakla kalmadılar, aynı zamanda İngiliz sterlinine olan bağımlılığı azaltmanın yollarını bulmaları gerektiğini de vurguladılar. Japonya'nın Washington'un kontrolü altında görülmesi nedeniyle Japon Yeni de işlemlerde terk edilecek.

ASEAN ülkeleri, Yerel Para Birimi İşlemi (LCT) sistemini kullanmanın yollarını da tartıştılar. Bu, ASEAN üye devletleri arasında uygulanan ve yerel para birimlerinde ticarete izin veren önceki bir ödeme sisteminin uzantısı olarak düşünülüyor. Geçen Kasım ayında Endonezya, Malezya, Singapur, Filipinler ve Tayland arasında da benzer bir anlaşmaya varılmıştı.

ASEAN zirvesinde Endonezya Devlet Başkanı Joko Widodo, Ukrayna'daki ihtilaf nedeniyle Rusya'nın finans sektörünü hedef alan yaptırımlara atıfta bulunarak ülkesinin kendisini jeopolitik engellemelerden koruması gerektiğini söyledi. Bölge yönetimlerine yerel bankalar tarafından verilen kredi kartlarını kullanmaya başlamaları ve yabancı ödeme sistemlerini kademeli olarak bırakmaları çağrısında bulundu. İşlemleri "olası jeopolitik etkilerden" korumak için Batılı ödeme sistemlerinden uzaklaşmak gerektiğini söyleyen Widodo, "Çok dikkatli olun! ABD'nin Rusya'ya uyguladığı yaptırımları hatırlamalıyız. Visa ve Mastercard ileride sorun olabilir!” diye konuştu.

ABD, doları silah haline getirerek ve yaptırımları kör bir araç olarak kullanarak kendi ayağına kurşun sıktı. Dünya, Amerika'nın zorba taktiklerinden kurtulmak için sabırsızca gün sayıyor! Açıktır ki, ABD hegemonyası günleri geride kalmıştır. Küresel ticaret işlemlerinde dolar tamamen geçersiz hale geldiğinde son çivi de çakılmış olacak!

Çeviri: Medya Şafak