Hallâc-ı Mansûr ve Şiiliği

Ali Ekber Velayeti

“… Hallâc ardından Ali b. Hüseyin Bâbeveyh (ö. h. 329) [Şeyh Sadûk’un babası] ile görüşme amacıyla, On İki İmamcı Şiiliğin merkezine, Kum’a gitti. Ali b. Bâbeveyh, Kum halkının önderiydi ve Küçük Gaybet dönemindeki büyük fakihlerden biriydi. Bu görüşmenin sonucu hakkında bir bilgimiz yok. Buna da çok şaşırmamak gerekiyor çünkü o baskı döneminde böyle bir oturumun kendisi zalim ve gasıp Abbasi hilafetine muhalefetle eş anlamlıydı.

Hallâc bu dönemde İmâmiyye Şiası hakkında el-İhâta ve’l-Furkân[i] adlı bir kitap yazmış ve orada kendi Şii akidesini izhar etmişti. Hallâc burada On İki İmam’ın isimlerini sayarak sayılarının on iki olmasının sebebini açıklarken ‘Yılın aylarının sayısı da on ikidir ve Yüce Allah da ‘Şüphesiz Allah katında ayların sayısı on iki aydır’ (Tövbe, 36) buyurur’ der. Bu delillendirmeyi haftanın yedi günü, yedi gezegen ve yedi deniz ile yedi imamlarını mukayese eden İsmaililer karşısında yapmıştır.”

(Kâmil Mustafa Şeybî, es-Sıla beyne’t-Tasavvuf ve’t-Teşeyyü [Tasavvuf ve Şia Arasındaki Bağ], Bağdat, 1963, s. 198); (K. M. Şeybî, “Hallac ez-Nigâhi Diger” makalesi, terc. Abdülmuhammed Âyetî, Nâme-yi Encümen, Sayı: 7, s. 21-47)

Çeviri: Medya Şafak